Koszykówka 3×3 to szybka i dynamiczna odmiana tradycyjnej koszykówki, która od Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio 2020 jest oficjalną dyscypliną olimpijską. Mecz rozgrywa się na boisku o wymiarach 15 × 11 metrów, z jednym koszem zawieszonym na wysokości 3,05 m.
W każdej drużynie gra trzech zawodników oraz jeden rezerwowy, a zmiany przeprowadza się tylko podczas sytuacji martwej piłki. W koszykówce 3×3 trener nie może przebywać w obrębie boiska ani komunikować się z zawodnikami w trakcie meczu.
Czas gry w koszykówce 3×3 wynosi 10 minut, a spotkanie może zakończyć się wcześniej, jeśli jedna z drużyn zdobędzie 21 punktów. W przypadku remisu rozgrywana jest dogrywka do dwóch punktów przewagi.
Punktacja w 3×3 jest uproszczona – rzut z pola wewnątrz łuku lub rzut wolny to 1 punkt, a rzut zza łuku (6,75 m) to 2 punkty. Drużyna ma na rozegranie akcji jedynie 12 sekund, co sprawia, że gra jest niezwykle szybka. Po każdym celnym rzucie piłka przechodzi do drużyny przeciwnej, która musi wyprowadzić ją poza linię łuku.
W koszykówce 3×3 używa się specjalnej piłki o rozmiarze 6, ale wadze piłki męskiej rozmiaru 7. Limit fauli dla drużyny wynosi 6 – po jego przekroczeniu przeciwnik otrzymuje rzuty wolne. Faule w akcji rzutowej w polu wewnątrz łuku skutkują jednym rzutem wolnym, a zza łuku – dwoma.
Koszykówka 3×3 to dynamiczna i szybka odmiana tradycyjnej koszykówki. Od 2020 roku to oficjalna dyscyplina olimpijska. Gra toczy się na mniejszym boisku z trzema zawodnikami w każdej drużynie, co sprzyja dynamicznym akcjom i widowiskowym zagraniom. Poznaj podstawowe zasady koszykówki 3×3. Dowiedz się, ile trwa mecz, jak liczone są punkty oraz jakie są najważniejsze przepisy dotyczące gry.
Historia i rozwój koszykówki 3×3
Początki
koszykówki
3×3 sięgają ulicznych boisk i nieformalnych rozgrywek, które były popularne zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Przez wiele lat była to przede wszystkim forma rekreacyjna i towarzyska, znana pod nazwą streetball. Międzynarodowa Federacja Koszykówki (FIBA – fr. Fédération Internationale de Basketball) oficjalnie wprowadziła koszykówkę 3×3 jako odrębną dyscyplinę sportową w 2007 roku. Dziesięć lat później została uznana przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski i od Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 2020 roku jest częścią programu IO. Dzięki temu prestiż i popularność „trzy na trzy” stale rosną, a coraz więcej krajów rozwija własne ligi i szkolenia.
Czym różni się koszykówka 3×3 od tradycyjnej 5×5?
Główne różnice między koszykówką 3×3 a tradycyjną 5×5 to liczba zawodników na boisku, wymiary boiska, czas gry oraz zasady punktacji. 3×3 to gra bardziej intensywna i szybka, rozgrywana na mniejszym boisku z trzema zawodnikami w każdej drużynie. Mecze trwają maksymalnie 10 minut, a punktacja jest uproszczona. Dzięki tym zmianom koszykówka 3×3 stawia większy nacisk na szybkość, zwinność i wszechstronność zawodników, a także taktykę zespołową w ograniczonej przestrzeni. To sprawia, że gra jest bardziej widowiskowa i angażująca dla widzów. Więcej w:
Mecz koszykówki 3×3 rozgrywa się na boisku o wymiarach 15 m (szerokość) na 11 m (długość). Boisko ma tylko jeden kosz zawieszony na wysokości 3,05 m, co zmienia taktykę gry i wymusza inne ustawienia zawodników.
W 3×3 każda drużyna składa się z trzech zawodników grających na boisku oraz jednego rezerwowego, który może zmieniać się z pozostałymi graczami w trakcie przerw w grze (tzw. sytuacja martwej piłki) i zatrzymania czasu gry. Nowy zawodnik wchodzi na boisko wyłącznie od strony linii końcowej znajdującej się po przeciwnej stronie kosza. Musi poczekać, aż gracz schodzący z boiska całkowicie je opuści, a także dotknie go (np. w ramię). Nie ma ograniczeń liczby zmian w trakcie meczu.
Trener nie może przebywać na boisku ani w jego bezpośredniej okolicy podczas trwania meczu. Dodatkowo, zabroniona jest jakakolwiek zdalna komunikacja trenera z zawodnikami, na przykład z trybun czy z boku boiska.
Jaką piłką gra się w 3×3?
W koszykówce 3×3, zarówno w rozgrywkach męskich, jak i damskich, używa się jednej, specjalnie dostosowanej piłki. Ma ona rozmiar „6” (średnica odpowiada piłce używanej w damskiej koszykówce halowej), natomiast jej ciężar jest taki jak piłki męskiej rozmiaru „7”.
Ile trwa mecz koszykówki 3×3?
Przed rozpoczęciem meczu ma miejsce losowanie (rzut monetą). Decyduje ono o tym, który zespół zaczyna od ataku, a który od obrony. Czas gry w koszykówce 3×3 wynosi 10 minut, a mecz kończy się, gdy jedna z drużyn zdobędzie 21 punktów lub upłynie regulaminowy czas. Jeśli żadna z drużyn nie osiągnie 21 punktów, zwycięzcę wyłaniania się po upływie regulaminowego czasu. W przypadku remisu, ma miejsce dogrywka, która trwa aż jeden z zespołów uzyska dwa punkty przewagi.
Ile jest przerw w koszykówce 3×3?
W 3×3 każda drużyna ma prawo do jednej, 30-sekundowej przerwy na żądanie w trakcie meczu. Przerwę może zgłosić dowolny zawodnik, jednak tylko podczas sytuacji martwej piłki.
Zasady zdobywania punktów
W porównaniu do tradycyjnej koszykówki, punktacja w 3×3 jest uproszczona. Drużyna zdobywa jeden punkt za trafienie z pola wewnątrz łuku lub rzut wolny. Natomiast dwa punkty przyznaje się za celny rzut z pola zza łuku (odległość 6,75 m od kosza). Na oddanie rzutu drużyna ma 12 sekund. Po każdym celnym trafieniu posiadanie piłki przejmuje drużyna przeciwna. Zawodnicy muszą wyprowadzić piłkę spod kosza poza linie, z której trafia się za 2 punkty. Mogą to zrobić poprzez podanie lub kozłowanie piłki. Dopiero po przekroczeniu tej linii zespół może rozpocząć akcję ofensywną.
Krótki czas na wyprowadzenie akcji oraz szybkie zdobywanie punktów sprawia, że każda akcja jest bardzo ważna i może zmienić losy meczu w ułamku sekundy. Dzięki temu koszykówka 3×3 jest nie tylko widowiskowa, ale i bardzo emocjonująca dla zawodników oraz kibiców.
Ile fauli w 3×3?
Każda drużyna ma limit w postaci 6 fauli na cały mecz. Po jego przekroczeniu przeciwnik otrzymuje rzuty wolne. Przy pierwszych 4 przewinieniach rzuty wolne przyznaje się tylko za faule podczas rzutów. Po szóstym faulu drużyna przeciwnika otrzymuje dwa rzuty wolne za każde kolejne przewinienie. Od 10. faulu oprócz rzutów wolnych, piłka przechodzi w ręce faulowanego zespołu.
W koszykówce 3×3 faule popełnione podczas akcji rzutowej są karane w zależności od miejsca rzutu. Jeśli nieczyste zagranie nastąpi w polu wewnątrz linii za dwa punkty, przyznawany jest jeden rzut wolny. Natomiast jeśli faul zostanie popełniony podczas rzutu zza linii za dwa punkty, dyktowane są dwa rzuty wolne.
Czym jest „obszar półkola bez szarży”?
Obszar półkola bez szarży w koszykówce 3×3 to specjalna strefa pod koszem, w której zawodnik broniący ma zagwarantowaną ochronę przed nieprzepisowym kontaktem ze strony atakującego. W praktyce oznacza to, że jeśli gracz ofensywny wbiegnie w obszar tego półkola i dojdzie tam do kontaktu z obrońcą, to faul nie zostanie odgwizdany, jeśli stoi on w polu obiema stopami.
