Biwakowanie pozwala spędzić wolny czas na łonie natury, przeżyć niezapomniane przygody i spać w namiocie pośród leśnej głuszy. Nigdy wcześniej nie byłeś na biwaku, ale chciałbyś poznać urok takiej formy rekreacji? W naszym poradniku – biwak dla początkujących, znajdziesz listę niezbędnych rzeczy, które przydadzą się w outdoorze i wskazówki dotyczące przygotowania wyjazdu pod namiot.
Jak przygotować się do biwakowania?
Zanim zaczniesz pakować plecak, namiot, ubrania, prowiant i inne akcesoria biwakowe, określ, gdzie konkretnie chcesz jechać – w który rejon kraju, na jaki teren (do lasu, nad jezioro, itp.), czym się tam zamierzasz dostać oraz jak długi ma być wypad poza miasto. Miejsce, transport i czas pobytu mają duży wpływ na to, co powinieneś uwzględnić w bagażu oraz jakie formalności ewentualnie załatwić, aby wypoczynek nie wiązał się z niespodziewanymi przeszkodami. W przypadku, gdy dojazd do docelowego miejsca jest możliwy samochodem/kamperem, praktycznie jesteś ograniczony jedynie ilością miejsca w pojeździe. Jednak gdy czeka cię piesza wędrówka z plecakiem turystycznym, wówczas warto zdroworozsądkowo podejść do wielkości ekwipunku i wybrać tylko naprawdę niezbędne rzeczy, aby niepotrzebny ciężar nie utrudniał czy nawet uniemożliwiał dotarcie do celu, np. w górach. Znaczenie ma również to, ile osób wybiera się na biwak i jaka będzie wtedy pora roku. Inaczej spakujesz się na biwak jednodniowy z dziećmi organizowany w lecie, a co innego będziesz potrzebować na kilkudniowy wypad pod namiot ze znajomymi późną jesienią.
Najlepszym miejscem na biwak będzie np. zacieniona polana lub teren oddalony od gospodarstw domowych (unikniesz wizyt przypadkowych gości). Wybierz płaską trawiastą powierzchnię pozbawioną kamieni, gałęzi, igły i korzeni, które mogłyby uszkodzić namiot czy powodować dyskomfort w trakcie snu. Rozbijaj namiot jedynie w miejscach do tego przeznaczonych lub takich, w na których możesz przebywać za zgodą właściciela danego gruntu.
Gdzie można rozbić namiot?
Pole namiotowe to pierwsze miejsce, jakie przychodzi zwykle do głowy w momencie, gdy podejmujemy decyzję o spędzeniu wolnego czasu na biwaku. Wystarczy odpowiednio wcześniej (zwłaszcza w sezonie wysokim) zarezerwować parcelę pod namiot/przyczepę kempingową/kamper i za opłatą mieć dostęp do sanitariatów (prysznice, toalety itd.). Pola namiotowe znajdziesz np. na Mazurach czy Podlasiu, w Bieszczadach, a także nad Bałtykiem.
Jednak jeśli marzy ci się rozbicie namiotu „na dziko”, to musisz wiedzieć, że w Polsce jest to zabronione w rezerwatach przyrody i parkach narodowych. W lasach biwakowanie jest możliwe jedynie w miejscach specjalnie do tego wyznaczonych przez nadleśnictwo. Szczegółowe informacje oraz mapę terenów do nocowania znajdziesz na stronie Lasów Państwowych oraz programu „Zanocuj w lesie”. Co więcej, pobyt w lesie należy zgłosić mailowo co najmniej na 2 dni robocze przed przyjazdem do nadleśnictwa odpowiedniego dla danego obszaru, jeśli zamierzacie biwakować:
-
w więcej niż 9 osób;
-
dłużej niż dwie noce;
-
w grupie liczącej więcej niż 9 osób i dłużej niż dwie noce.
W przypadku plaż, np. w Szczecinie, obowiązuje całkowity zakaz rozbijania namiotów na terenie tamtejszych wydm i klifów. W innych miejscowościach nadbałtyckich może być wymagane specjalne pozwolenie. Wybierając miejsce biwakowania, pamiętaj, że pole czy las może być też własnością prywatną i wówczas biwakowanie na nich wymaga zgody właściciela.
Co zabrać na biwak do spania?
Namiot to must have listy każdego biwakowicza. Zapewnia miejsce do odpoczynku po trudnym dniu wędrówki i jest schronieniem przed niesprzyjającymi warunkami pogodowymi czy nieproszonymi gośćmi (owadami czy zwierzętami leśnymi). W letnich miesiącach możesz zdecydować się na spanie w hamaku. W tym przypadku warto wyposażyć się również w wodoodporny tarp z linkami mocującymi (inaczej płachta lub plandeka biwakowa), który zawieszony nad hamakiem stanowi dodatkowe schronienie przed opadami deszczu. Osoby uprawiające survival lub bushcraft używają go jako alternatywy dla namiotu.
Namiot
Wielkość namiotu na biwak dopasuj do ilości osób, które mają w nim nocować, ilości bagażu i sposobu poruszania się (samochodem czy pieszo). Jeśli na biwak jedziesz autem, waga i rozmiar namiotu nie będą stanowić wyzwania. Na rodzinne biwakowanie przyda się dedykowany model wieloosobowy z np. dwiema komorami, które pozwolą rodzicom i dzieciom mieć osobne pomieszczenia, a także z dużym i pojemnym przedsionkiem oraz wydzieloną częścią na kuchnię. Gdy wybierzesz jedno czy kilka miejsc na biwak i będziesz się poruszać pieszo lub rowerem, postaw na mniejszy i lżejszy, 2- lub 3-osobowy namiot typu igloo, który zmieści się do plecaka lub będzie można go przytroczyć.
Wybierając namiot zwróć uwagę na materiał – szczególne tropik i podłoga powinny być odporne na działanie wilgoci i wody (wodoodporność na poziomie co najmniej 1 500-2 000 mm słupa wody), ognia oraz przetarć i rozdarć. Znaczenie mają też otwory wentylacyjne, które zapewnią odpowiednią cyrkulację powietrza i odprowadzanie wilgoci czy liczba wejść (przy większej liczbie biwakowiczów przydadzą się dwa). Istotną rolę odgrywa kolor namiotu – postaw na stonowane barwy typu khaki, ciemnozielony czy oliwkowy, które nie będą się wyróżniać i tym samym przyciągać zwierząt, owadów czy innych gości.
Na Sportano znajdziesz bogatą ofertę namiotów campingowych i trekkingowych od 1- do 8-osobowych takich wiodących producentów sprzętu do biwakowania, jak: High Peak, Jack Wolfskin, Thule, AVID Carp, Carp Spirit, Coleman, Delphin czy Easy Camp.
Zestaw do spania
Oprócz namiotu wygodę i ochronę termiczną gwarantuje zestaw do spania składający się ze:
-
śpiwora lub kołdry turystycznej;
-
maty samopompującej/materaca/karimaty;
-
poduszki turystycznej – z pianki lub dmuchanej.
Śpiwór dobieraj do pory roku, w której biwakujesz. W cieplejszym okresie dobrym rozwiązaniem będzie lekki model letni typu lub tzw. koperta, która może pełnić rolę kołdry (wystarczy ją rozpiąć). Optymalny komfort niezależnie od tego, czy będziesz spać pod namiotem w okresie przejściowym czy też w chłodniejsze lato zapewni śpiwór trzysezonowy (np. typu mumia). Na wybór śpiwora wpływa również klimat – w miejscach wilgotnych najlepiej sprawdzi się wersja syntetyczna, z kolei na suche czy zimne warunki, warto wybrać model wypełniony puchem.
Mata samopompująca, karimata lub materac posłuży jako warstwa izolująca od ziemi. Kładąc na niej śpiwór zabezpieczysz się przed wychłodzeniem i zwiększysz komfort leżenia na nierównościach.
Jedzenie na biwaku – podstawowy zestaw do przygotowania posiłku
Wybierając się na pole namiotowe, przygotowanie posiłków nie powinno być zbyt dużym wyzwaniem, gdyż większość takich miejsc oferuje ogólnodostępną kuchnię lub jest zlokalizowana w pobliżu punktów gastronomicznych. Opcjonalnie przyda się grill oraz lodówka turystyczna (na wkłady mrożone w lodówce – wersja na weekend lub na prąd – podłączana do np. akumulatora samochodowego), która pozwoli zabrać ze sobą świeżą żywność zamiast konserw. Jeśli jednak wybierasz biwakowanie z dala od cywilizacji, będziesz potrzebować przede wszystkim kuchenkę turystyczną i kartusz, dzięki którym zagotujesz wodę na kawę/herbatę czy liofilizowaną żywność turystyczną. Nieodzowny będzie zestaw naczyń i sztućców turystycznych.
Kuchenka turystyczna i kartusz
Do wyboru masz wiele modeli kuchenek turystycznych, w tym jedno- lub dwupalnikowe wymagające podłączenia do kartusza gazowego, modele z palnikiem i piezozapalnikiem, na paliwa stałe, elektryczne lub sam palnik z gazem (sprawdzi się na krótkie wyprawy i gdy masz mało miejsca w plecaku). Kartusz, czyli pojemnik wypełniony gazem, może być nakręcany, z połączeniem rozporowym lub nabijany.
Ważne: Włączona kuchenka turystyczna musi być pod stałym nadzorem. W lesie jest zakaz używania tego sprzętu na torfie, w wysokiej trawie, na wrzosowiskach, w młodnikach oraz w obrębie drzew o koronie znajdującej się poniżej 5 m wysokości. Pamiętaj, że ognisko należy rozpalać jedynie w wyznaczonych do tego miejscach.
Zestaw garnków i sztućce
Najlepszym wyborem na biwak są sztućce turystyczne wielokrotnego użytku, które oprócz tego, że są trwałe, również niewiele ważą. Możesz wybrać łyżkowidelec lub niezbędnik 3w1, który składa się z łyżki, widelca i noża. Przyda się miska, kubek turystyczny o pojemności 1 l, w którym w razie potrzeby zagotujesz wodę nad ogniskiem czy na kuchence oraz patelnia (np. o średnicy 22 cm) i garnek lub kociołek.
Gadżety na biwak. Lista najpotrzebniejszych rzeczy
Aby powyższa lista niezbędnych akcesoriów na biwak była kompletna, należy wpisać na nią takie rzeczy, jak:
-
dokumenty i portfel;
-
lampka turystyczna/latarka czołówka z zapasowymi bateriami;
-
nawigacja GPS;
-
mapa turystyczna;
-
powerbank;
-
ładowarka do telefonu;
-
wielofunkcyjny scyzoryk (multitool);
-
apteczka pierwszej pomocy zawierająca m.in.: zestaw plastrów i bandaży, jałowe opatrunki, środki dezynfekujący, folię NRC (koc termiczny), leki przeciwbólowe, na biegunkę i wymioty oraz przyjmowane na co dzień, środki na kleszcze i komary, pęsetę, nożyczki, rękawiczki lateksowe,
-
kosmetyczka turystyczna;
-
ręcznik szybkoschnący z mikrofibry;
-
prysznic turystyczny;
-
zapalniczka/zapałki/krzesiwo;
-
filtr turystyczny do wody lub tabletki uzdatniające;
-
linka paracord – może służyć np. jako sznur do suszenia prania lub do przymocowania prysznica turystycznego;
-
peleryna;
-
worki na śmieci (przydadzą się nie tylko do sprzątania, ale też na mokre lub brudne ubrania czy do ochrony zawartości plecaka przed przemoczeniem).
Organizacja pierwszego biwaku w życiu może być czasochłonna, ale na pewno sprawi mnóstwo radości i będzie doskonałym doświadczeniem, które pozwoli z każdym spaniem pod namiotem jeszcze lepiej przygotować się na różne sytuacje. Przed wyprawą spisz sobie na kartce, w aplikacji mobilnej z listą zadań lub w tabelce w Excelu zestawienie niezbędnego sprzętu, akcesoriów i gadżetów biwakowych, aby odpowiednio się spakować. Pamiętaj, aby upewnić się, że miejsce, w którym chcesz biwakować jest do tego przeznaczone. Jeśli znalazłeś doskonały punkt na nocleg pod namiotem, a leży on na terenie prywatnym lub urzędu/instytucji państwowej, skontaktuj się z zarządcą, aby uzyskać stosowne pozwolenie.