Każde wyjście na szlak, czy to w ramach rodzinnej wycieczki na weekend, kilkudniowego biwaku ze znajomymi lub podczas via ferraty wymaga odpowiedniego przygotowania. Jaki sprzęt, akcesoria i gadżety turystyczne zabrać w góry, aby w pełni wykorzystać własne możliwości i bezpiecznie pokonywać każdy kilometr zaplanowanej trasy?
Wyprawa w góry: dlaczego należy się do niej odpowiednio przygotować?
Właściwe przygotowanie do przemierzania górskich szlaków jest istotne chociażby z uwagi na dynamicznie zmieniające się warunki pogodowe czy niespodziewane sytuacje (np. zgubiony szlak, brak zasięgu, zamknięte schronisko, przecenione możliwości kondycyjne lub poważny uraz). Odpowiednio zaplanowana wyprawa w góry będzie przebiegać sprawnie, bezpiecznie i pozwoli w pełni czerpać korzyści z aktywności fizycznej na świeżym powietrzu.
Przede wszystkim należy dobrać długość i rodzaj trasy do doświadczenia w pieszych wędrówkach lub wspinaczkach oraz do stanu zdrowia. Jeśli czeka Cię organizacja grupowej lub rodzinnej wycieczki w góry, należy wziąć pod uwagę możliwości najsłabszego jej uczestnika. Na początek warto wybrać niewymagające szlaki polecane przez bardziej doświadczonych piechurów i z czasem zwiększać trudność marszu. Można też skorzystać z lokalnych przewodników, które szczegółowo opisują poszczególne trasy (stopień trudności, średni czas przejścia itp.). Jesteś zaprawionym wspinaczem? Dobierz partnera/partnerów o podobnych celach, kondycji i z doświadczeniem w świecie outdoorowych aktywności. Plany na kilkudniowy marsz wymagają decyzji, czy będziecie korzystać z baz noclegowych typu schroniska (niezbędny będzie śpiwór oraz karimata), czy też decydujecie się na biwakowanie (upewnijcie się, gdzie można rozłożyć namiot, w niektórych miejscach jest to zabronione np. na terenie parków narodowych).
Ważnym elementem odpowiedniego przygotowania do górskiej wyprawy jest skompletowanie ekwipunku dopasowanego do pory roku, warunków pogodowych oraz specyfiki wybranego terenu. Podstawa wyposażenia to:
-
odzież turystyczna,
-
buty trekkingowe,
-
plecak,
-
prowiant,
-
apteczka,
-
latarka,
-
papierowa zalaminowana mapa turystyczna,
-
kompas,
-
powerbank (szczególnie przy wielogodzinnych wyprawach),
-
zapas wody i żywności,
-
dowód osobisty lub inny dokument tożsamości oraz gotówkę.
W zimie warto pomyśleć o uzupełnieniu bagażu o ABC lawinowe, czyli detektor lawinowy, sondę oraz łopatę.
Zamiast ufać przypadkowym prognozom pogody przy wycieczkach w polskie góry, warto zajrzeć na stronę GOPR-u lub TOPR-u, aby mieć podgląd aktualnej sytuacji. Dobrze jest zapisać w telefonie numery alarmowe ratownictwa górskiego:
-
985,
-
601 100 300.
Z ważnych kwestii, przed wyjazdem poinformuj rodzinę lub znajomych, dokąd się wybierasz, jaką trasę zamierzasz pokonać i ile to w przybliżeniu zajmie, a w terenie korzystaj z aplikacji mobilnej z mapą (na wszelki wypadek, np. rozładowanie, zgubienie, uszkodzenie telefonu itp. miej pod ręką tradycyjną mapę).
Podstawa górskiego ekwipunku: buty trekkingowe i odzież turystyczna
Kompletując zestaw na wyprawę w góry, należy sięgnąć po funkcjonalną odzież turystyczną i sprawdzone buty trekkingowe. Dlaczego lepiej unikać ubrań z bawełny, jeansów i butów z bardzo miękką podeszwą? Pierwsze dwa materiały szybko nasiąkają wilgocią i słabo ją odprowadzają (długo schną, a w zimie mogą nawet zamarznąć), a obuwie ze złym bieżnikiem nie zapewnia odpowiedniej przyczepności do podłoża (co stwarza ryzyko np. urazu stawu skokowego), jest nietrwałe i nieodporne na ścieranie.
Buty trekkingowe
Ważne jest, aby w góry wybierać się w sprawdzonych i dobrze dobranych butach trekkingowych. Długość wkładki w górskich butach powinna być większa o 0,5-1 cm od długości stopy. Pamiętaj, aby nowej pary nie zakładać po raz pierwszy od razu przy wyjściu na szlak, tylko wcześniej przetestować je na dłuższym spacerze lub chodząc po domu (unikniesz m.in. otarć). Wysokość cholewki należy dopasować do swoich możliwości, warunków pogodowych oraz rodzaju trasy.
Buty trekkingowe wysokie świetne sprawdzą się u osób początkujących, doświadczonych piechurów preferujących wymagające tereny, podczas wędrówek z dużym obciążeniem czy u osób po kontuzji w obrębie stopy i stawu skokowego. Niska waga, lepsza wentylacja i szybszy marsz to zalety butów trekkingowych z niską cholewką, które warto wybrać na lato i wyprawę po niewymagających szlakach oraz w niskich górach. Kupując buty trekkingowe, postaw na modele z membraną Gore-Tex® oraz podeszwą Vibram® od światowych liderów w produkcji obuwia outdoorowego, np. Columbia, Dolomite, La Sportiva, HOKA, Black Diamond, Kayland, Meindl czy The North Face.
Odzież trekkingowa
Skompletowanie odpowiedniego zestawu powinno być uzależnione od pory roku, warunków pogodowych oraz trudności trasy. Najlepiej ubierać się na tzw. cebulkę – pozostawia duże pole dostosowania ilości warstw w zależności do warunków pogodowych.
Wiosną i w okresie jesienno-zimowym warto mieć przy sobie:
-
bieliznę termoaktywną – skutecznie odprowadza wilgoć i szybko schnie;
-
buty trekkingowe – na okres zimowy najlepiej wybrać buty z wysoką cholewką;
-
polar lub bluzę z kapturem – przydadzą się przy spadku temperatury;
-
kurtkę turystyczną softshellową lub przeciwdeszczową, a w zimie model hardshellowy – zwróć uwagę na takie parametry, jak: wodoodporność oraz oddychalność;
-
spodnie trekkingowe z membraną – na późną wiosnę czy ciepłą jesień warto wybrać model z odpinanymi nogawkami, które zostawiają możliwość manewrowania długością spodni w zależności od potrzeb;
-
stuptuty, czyli materiałowe ochraniacze – zabezpieczą łydki i kostki oraz spodnie przed błotem, śniegiem czy wodą;
-
-
czapkę i komin lub chustę wielofunkcyjną typu buff – na cieplejszy czas wybierz nakrycie głowy z przewiewnych materiałów, a na zimne dni zabierz rękawiczki;
-
skarpetki trekkingowe – np. z dodatkiem wełny merino.
-
W co ubrać się idąc latem w góry? Letni zestaw powinien zawierać takie ubrania, jak:
-
koszulka termoaktywna z krótkim rękawem – dobrze odprowadza wilgoć, szybko schnie, powinna mieć krój zapewniający swobodę ruchów;
-
spodnie trekkingowe z odpinanymi nogawkami – na słoneczny, ciepły czas możesz je nosić jako spodenki, a przy nagłej zmianie pogody szybko zmienisz się w cieplejszą opcję;
-
kurtka przeciwdeszczowa lub softshellowa;
-
letnie buty trekkingowe;
-
letnie skarpety turystyczne – antybakteryjne i z włóknem z merynosów lub Coolmax;
-
-
czapka sportowa lub chusta wielofunkcyjna typu buff.
-
Jaki sprzęt warto zabrać w góry?
Istotnym elementem górskiej wyprawy jest plecak, który pozwoli spakować wszystkie niezbędne rzeczy i pomoże w ich sprawnym transporcie oraz bezpiecznym przechowywaniu. Jego pojemność należy dobrać do charakteru i czasu wędrówki, potrzebnego ekwipunku oraz kondycji. Do wyboru masz:
-
plecak turystyczny o litrażu od 20 do 35 l (idealnie sprawdzi się na jednodniowe lub weekendowe wycieczki),
-
plecak trekkingowy o pojemności od 50 do 80 l przyda się na wielodniową wędrówkę (np. z biwakiem),
-
plecak do wspinaczki o pojemności 40-55 litrów z trokami na czekan, kije trekkingowe oraz kieszenią na kask.
Unikaj brania plecaka z opcją „na zapas”. Każdy dodatkowy kilogram obciążenia w górach może skutkować mniejszą wydajnością marszu. Funkcjonalne plecaki turystyczne, trekkingowe czy wspinaczkowe z wysokiej jakości materiałów znajdziesz w ofercie renomowanych producentów sprzętu i odzieży outdoorowej, m.in.: The North Face, Columbia, Black Diamond, Thule, Deuter czy Ortovox.
Niezbędnym sprzętem w górach jest:
-
odpowiednie źródło światła, np. latarka czołówka lub zwykła latarka (z zapasowymi bateriami),
-
apteczka (niezbędne są: plastry opatrunkowe, jałowa gaza, opaska elastyczna, bandaż dzianinowy, woda utleniona, koc termiczny, czyli srebrno-złoty koc ratunkowy, małe nożyczki, jednorazowe rękawiczki lateksowe, leki przeciwbólowe oraz stale zażywane lekarstwa),
-
termos turystyczny, który pozwoli utrzymać odpowiednią temperaturę napojów).
Szczególnie latem nie zapomnij o kremie z filtrem UV oraz środkach na komary i kleszcze.
W okresie zimowym na trudniejsze trasy niezbędne będą:
-
czekan turystyczny,
-
raki koszykowe lub półautomatyczne,
-
lawinowe ABC (detektor, sonda i łopata lawinowa),
-
-
rakiety śnieżne do trekkingu po szlakach i poza nimi. Zmniejszają wysiłek związany z zapadaniem się w śnieżnym puchu.
-
Lista rzeczy na wyjazd w góry: przydatne akcesoria i gadżety
Ważnym gadżetem w górskim ekwipunku, choć niektórym może wydawać się przeżytkiem, jest tradycyjna mapa turystyczna (najlepiej laminowana, zabezpieczy to papier przed wilgocią czy podarciem) oraz kompas. Należy je zabrać na wypadek, gdyby sprzęt z GPS się zepsuł lub stracił zasięg. Co więcej, korzystanie z mapy w telefonie szybko pozbawi go baterii, a ta jest niezbędna, kiedy chcemy wezwać na przykład pomoc. Aby temu zapobiec, wyposaż się w powerbank, który oprócz telefonu, pozwoli naładować również sportowy zegarek czy nawigację turystyczną.
Na górskie wędrówki przyda się:
-
kamera sportowa, dzięki której zarejestrujesz najważniejsze momenty (np. od marki Insta360 z dwoma obiektywami: 4K oraz 360°),
-
nawigacja turystyczna z wbudowaną mapą szlaków turystycznych dla dobrej orientacji w terenie, zwłaszcza w trudnych warunkach atmosferycznych czy na nieznanych ścieżkach (np. sprzęt marki Garmin),
-
zegarek sportowy typu smartwatch do monitorowania takich parametrów wysiłku, jak: czas wędrówki, dystans, liczbę kroków, tętno, spalone kalorie oraz z dodatkiem wysokościomierza, barometru czy alertów burzowych (np. godne uwagi są smartwatche takich marek, jak: Polar, Garmin, Suunto czy Wahoo).
Zarówno na lato, jak i zimę, należy mieć przy sobie okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV (dobrze, aby blokowały promieniowanie UVA i UVB), które chronią oczy przed jego szkodliwym działaniem (śnieg odbija ok. 80% promieniowania UV). Warto zabrać w góry karimatę (posłuży jako siedzisko lub podkładka pod plecak), kijki trekkingowe oraz scyzoryk wielofunkcyjny.