Gore-Tex® – pewnie nie raz słyszałeś o wyjątkowych właściwościach wodoodpornych tej membrany stosowanej w odzieży i obuwiu outdoorowym. Czym dokładnie jest Gore-Tex®, jakie ma zalety oraz jaki rodzaj membrany wybrać zależności od tego, jakim sportem się pasjonujesz? Szczegóły poniżej.
Historia membrany Gore-Tex®
Kultową membranę wynalazł przypadkowo amerykański przedsiębiorca i inżynier chemii Roberta W. Gore w 1969 roku. W fabryce teflonu prowadzonej przez swojego ojca odkrył, że podczas gwałtownego rozciągania prętów politetrafluoroetylenu (PTFE) powstają w nim mikropory, które są 700 razy większe niż cząsteczka pary wodnej, ale 20 000 razy mniejsze niż kropla. Gore postanowił uszyć tkaninę z ekspandowanego PTFE (ePTFE), która oprócz wysokiej wytrzymałości, będzie wyróżniać się niską absorpcją wody, a jednocześnie będzie skutecznie odprowadzać pot i dodatkowo chronić przed wiatrem. Pierwsza kurtka Gore-Tex® pojawiła się w 1977 roku i była promowana jako: „prawdopodobnie najbardziej wszechstronny element odzieży, jaki kiedykolwiek będziesz nosił”. Oprócz odzieży i obuwia outdoorowego, sportowego czy lifestylowego, membrana znalazła zastosowanie w produktach elektrycznych, medycznych czy przemysłowych.
Czym jest Gore-Tex®?
Gore-Tex® to niezwykle cienka i wytrzymała membrana z ekspandowanego politetrafluoroetylenu (ePTFE) składająca się z ponad 9 mld mikroskopijnych porów, która znajduje się między materiałem zewnętrznym a podszewką. Jak wspomnieliśmy wcześniej, jej rozmiary sprawiają, że woda w postaci cieczy nie jest w stanie przedostać się do wnętrza membrany, z kolei w postaci pary wodnej (m.in.: z potu) swobodnie wydostaje się na zewnątrz.
Istotną cechą Gore-Tex® jest laminat. Membrana jest łączona (lub zespalana) z podstawową tkaniną (najczęściej syntetyczną typu nylon) przez co wyróżniamy 3 typy laminatów:
-
2L (dwuwarstwowy) – membrana jest połączona z tkaniną wierzchnią po jednej stronie, a po drugiej może mieć podszewkę (w postaci np. siateczki), co umożliwia zastosowanie izolacji;
-
2,5L (dwuipółwarstwowy) – lekki laminat stanowi połączenie membrany z materiałem wierzchnim. Zamiast siateczki może mieć cienką warstwę ochronną w postaci nadruku po wewnętrznej stronie, co wpływa na niższą wagę odzieży;
-
3L (trzywarstwowy) – membrana jest połączona z tkaninami wierzchnimi po obu stronach, co poprawia jej wytrzymałość, a jednocześnie wpływa na niewielką wagę.
Właściwości membrany Gore-Tex®
Wysoce porowaty materiał jest odporny na działanie warunków atmosferycznych, można go używać w różnych temperaturach, a do tego jest chemicznie obojętny. Miłośnicy outdooru cenią Gore-Tex® za wodoodporność, oddychalność oraz odporność na wiatr, które zapewniają wysoki komfort cieplny. Marka jest tak pewna swojego produktu, że od 1989 roku reklamuje się obietnicą: Guaranteed to keep you dry™.
Wodoszczelność
Wielkość porów membrany Gore-Tex®, które są 20 000 razy mniejsze od kropli wody, odpowiada za jej całkowitą wodoszczelność. Oznacza to, że nawet przy bardzo wysokim ciśnieniu wody w czasie ulewy czy zawiei śnieżnej, materiał membranowy nie przepuszcza wilgoci do wewnątrz.
Oddychalność
Pory membrany Gore-Tex® są 700 razy większe niż cząsteczka pary wodnej, dzięki czemu zapewniają skuteczne odprowadzanie potu na zewnątrz, zwłaszcza podczas aktywności o bardzo wysokiej intensywności. Spodnie, kurtki czy buty wyposażone w membranę Gore-Tex® zaewniają odpowiednią cyrkulację powietrza przez co nawet w bardzo trudnych warunkach atmosferycznych oraz przy wzmożonym wysiłku fizycznym jesteś w stanie utrzymać suchą skórę i odpowiedni komfort cieplny.
Wiatroszelność
Konstrukcja membrany Gore-Tex® pozwala także chronić przed wiatrem, dzięki czemu niweluje ryzyko wychłodzenia ciała przez przedostanie się do skóry zimnego powietrza. Docenisz to zarówno podczas wspinaczki wysokogórskiej, pobytu na lodospadzie, w czasie biegania zimą lub w bardzo wietrzny dzień.
Produkty z Gore-Tex® – gdzie szukać najpopularniejszej membrany?
Firma W.L. Gore & Associates odpowiadająca za produkcję membrany opracowała nie tylko podstawową wersję opatrzoną czarną etykietą ,,Guaranteed to keep dry” wskazującą na pełną wodoodporność, oddychalność i wiatroszczelność. Na rynku jest dostępna seria Gore-Tex Infinium™ opatrzona białą etykietą, która skupia się na komforcie, niskiej wadze materiału i ochronie przed wiatrem w bardziej suchych warunkach kosztem odporności na wodę. Pozostałe rodzaje membran Gore-Tex to m.in.:
-
Gore-Tex® Infinium™ Windstopper® – to całkowita wiatroszczelność i wysoka oddychalność;
-
Gore-Tex® Infinium™ z technologią Stretch – zapewnia świetne dopasowanie i większą kontrolę ruchów. Stosowana jest m.in.: w rękawiczkach;
-
Gore-Tex® Pro – wyróżnia się wysoką wytrzymałością, dedykowana na ekstremalne warunki atmosferyczne;
-
Gore-Tex® Invisible Fit – stosowana w obuwiu dla zapewnienia idealnego dopasowania i wodoodporności;
-
Gore-Tex® Surround® – system oddychający używany w obuwiu, który ma gwarantować wysoką cyrkulację powietrza całej stopie.
Membrana Gore-Tex® wykorzystywana jest przez wiodące marki produkujące odzież, obuwie i akcesoria outdoorowe, czyli m.in.: Salomon, Merrel, Salewa, Black Diamond, MAMMUT, Viking, SCARPA, La Sportiva czy Mamrot.
Odzież outdoorowa
Kurtki outdoorowe oraz spodnie trekkingowe z tradycyjną membraną Gore-Tex® Products oferują różnego typu laminaty od dwuwarstwowych odpowiednich do np. biegaczy po trójwarstwowe używane m.in.: do wspinaczki lodowej. Sprawdzą się również na skiturach, trekkingu, rekreacyjnych wędrówkach o umiarkowanej intensywności i we wszystkich aktywnościach, w których zależy ci na wysokiej ochronie przed opadami, wilgocią i wiatrem. Na bardziej wymagające warunki zarówno atmosferyczne, jak i terenowe (np. odporność na uszkodzenia mechaniczne typu przetarcia), odpowiednie może okazać się odzież z serii, w której zastosowano Gore-Tex® Pro. Stawiasz na bardzo intensywny wysiłek? Największą oddychalność gwarantuje seria Gore-Tex® Active Products.
Buty
W przypadku butów z membraną Gore-Tex również mamy szeroką gamę produktów od modeli górskich i trekkingowych przez biegowe po miejskie z niską czy wysoką cholewką, które sprawdzą się w różnych warunkach. W obuwiu występuje membrana Gore-Tex® Performance Comfort Footwear (odpowiednie np. w okresie przejściowym), Gore-Tex Insulated Comfort Footwear (stworzona do m.in. wspinaczki lodowej), Gore-Tex® Extended Comfort Footwear lub Gore-Tex® Surround (obie są dobre na bardzo intensywny wysiłek czy wysoką temperaturę).
Rękawice
Od ciepłych modeli zimowych do codziennych dojazdów do pracy po wodoodporne rękawice narciarskie czy snowboardowe o doskonałej przyczepności. Modele z membraną Gore-Tex® zapewnią komfort cieplny i suchość w niskich temperaturach, a jednocześnie odpowiednią oddychalność w zależności od zastosowanej technologii, formy wysiłku fizycznego oraz jego intensywności. Rękawice z Gore-Tex Infinium™ Windstopper® blokują wiatr, dzięki czemu sprawdzą się do jazdy na rowerze, biegania lub rekreacyjnych spacerów. Natomiast Gore-Tex Infinium™ Stretch dzięki uformowaniu w 3D na kształt dłoni, pozwalają uzyskać doskonałe dopasowanie.
Jak prać Gore-Tex®?
Właściwa pielęgnacja odzieży z membraną Gore-Tex® wymaga stosowania kilku najważniejszych zasad, dzięki którym utrzymasz wysokie właściwości materiału. Przede wszystkim, stosuj się do instrukcji producenta, aby uniknąć przypadkowych zniszczeń przez zastosowanie niewłaściwej temperatury czy detergentu. Zanim włożysz odzież membranową do pralki, opróżnij wszystkie kieszenie, zapnij zamki, rzepy oraz zatrzaski. Nie przewracaj prania na drugą stronę – membrana umieszczona jest od wewnętrznej strony. Do podajnika wlej zalecaną porcję środka do prania odzieży membranowej. Ustaw opcję prania materiałów syntetycznych w temperaturze 30˚ C oraz cyklem wirowania na nie więcej niż 600 obrotów/minuta. Odzież Gore-Tex® możesz suszyć na wieszaku w przewiewnym pomieszczeniu lub na zewnątrz (unikaj bezpośredniej ekspozycji na słońce) albo w suszarce bębnowej (stosuj się do wskazówek producenta). Aby przywrócić wodoodporne właściwości membrany, gdy ubrania będą już susze, połóż je na desce do prasowania, przykryj wierzchnią stronę ręcznikiem i przeprasuj je żelazkiem ustawionym na opcję „syntetyczne”. Inną opcją jest użycie dedykowanego sprayu czy innego preparatu.
W przypadku zabrudzeń obuwia, wystarczy oczyścić je za pomocą wilgotnej szmatki lub szczotki z miękkim włosiem. Mocne plamy wymagają zastosowania dedykowanych środków do czyszczenia. Dodatkowo po wysuszeniu butów z membraną Gore-Tex® należy je ponownie zaimpregnować specjalnymi preparatami do tego typu membrany.