Morsowanie, czyli kąpiele w zimnej lub lodowatej wodzie, stało się jednym z najpopularniejszych trendów wśród osób dbających o zdrowie, kondycję i odporność. Coraz więcej ludzi szuka informacji o tym, jak zacząć morsować, jakie są korzyści z morsowania i jak robić to bezpiecznie. Ta forma aktywności nie tylko hartuje organizm, ale też poprawia samopoczucie i wspiera regenerację. W tym poradniku znajdziesz szczegółowe wskazówki dotyczące przygotowania, sprzętu, bezpieczeństwa oraz zasad pierwszych kąpieli w zimnej wodzie.
Odpowiednie przygotowanie do kąpieli w zimnej wodzie to klucz do tego, aby odczuwać prozdrowotne skutki morsowania i zmniejszyć ryzyko powikłań oraz zapobiec niebezpiecznym sytuacjom. Ze względów bezpieczeństwa nie wybieraj się również na pierwsze morsowanie sam lub w gronie początkujących adeptów zimnych kąpieli. Znajdź grupę doświadczonych morsów i w ich gronie wybierz się na pierwszą kąpiel. W większości nadbałtyckich miejscowości, jak również w miastach zlokalizowanych w pobliżu otwartych akwenów wodnych funkcjonują kluby morsów.
Przed wejściem do wody, jak przed treningiem, rozgrzej się, aby organizm był przygotowany na lodowate wyzwanie. Rozgrzewka powinna trwać 10-15 minut i składać się ćwiczeń aerobowych w tym: wymachów i krążeń ramion i nóg, skrętów tułowia, biegu w miejscu, pajacyków, podskoków itp. Ćwicz w polarze/bluzie sportowej, czapce i butach, nogi zostaw odsłonięte. Ważne: unikaj bardzo intensywnego wysiłku. Masz się rozgrzać, nie przegrzać i mocno spocić.
Ważne jest, aby słuchać swojego organizmu i nie oglądać się na innych. Zbyt długie przebywanie w lodowatej wodzie bez doświadczenia lub zbyt szybkie wejście do otwartego akwenu może skończyć się hipotermią (wychłodzeniem organizmu), hiperwentylacją, odmrożeniami, a nawet mieć jeszcze poważniejsze skutki. Nie wbiegaj również do wody pokrytej lodem, aby nie uszkodzić skóry o ostre krawędzie (możesz nasmarować się oliwką, aby uniknąć otarć). W trakcie zanurzenia utrzymuj ręce splecione nad głową.
Zapomnij o morsowaniu po spożyciu alkoholu czy innych substancji odurzających. Napoje procentowe zaburzają termoregulację, prowadząc do szybszego wychłodzenia organizmu, a także obniżają ciśnienie krwi i mogą wywołać skurcze, które uniemożliwią poruszanie się, a tym samym narażają cię na spore niebezpieczeństwo.
Częstym pytaniem początkujących jest: jak długo morsować i jak często? Nie istnieją konkretne przedziały czasowe dotyczące tego, ile czasu powinna trwać zimna kąpiel. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji i możliwości. Pierwsze morsowanie może mieć formę wyłącznie jednego zanurzenia (wejście do wody po pachy) i trwać kilka sekund.
Na początek wystarczą krótkie sesje trwające 1-2 minuty (nie dłużej niż 5 minut). Wraz z kolejnymi kąpielami stopniowo próbuj wydłużać czas. Możesz też morsować zgodnie z zasadą – czas zanurzenia jest równy temperaturze wody (np. woda ma 1,5 stopnia, zanurz się na 1,5 minuty). Początkowo możesz wybierać się na 2 sesje tygodniowo, a gdy nabierzesz doświadczenia powtarzaj kąpiele 3-4 razy w tygodniu.
Pamiętaj, że każdy organizm inaczej reaguje na zimno, dlatego warto słuchać swojego ciała. Jeśli czujesz drżenie mięśni, utratę czucia w kończynach lub ból – natychmiast wyjdź z wody. W morsowaniu nie chodzi o bicie rekordów, ale o systematyczność i bezpieczeństwo. Z czasem zauważysz, że możesz przebywać w wodzie coraz dłużej bez uczucia dyskomfortu.
Kompletne wyposażenie każdego morsa powinno zawierać:
- strój kąpielowy sportowy jednoczęściowy lub dwuczęściowy/
kąpielówki
;
- mata – ułatwi przebieranie;
- termos z gorącym napojem (np. herbatą);
- strój sportowy i buty treningowe na rozgrzewkę,
- ciepłe ubranie na zmianę.
Warto wyposażyć się w
ponczo do morsowania
, czyli szybkoschnący ręcznik z kapturem w postaci bezrękawnika lub z krótkim rękawkiem. Dobrze wchłania wodę i zabezpiecza ciało przed wychłodzeniem po wyjściu z wody, a także ułatwia przebranie się. Wysokiej jakości ponczo do morsowania takich topowych marek, jak:
Billabong, AQUASTIC, ION, Quiksilver czy Slowtide znajdziesz na
Sportano
.
Dla początkujących morsów najważniejsze jest stopniowe przyzwyczajanie organizmu do niskich temperatur. Najlepszym sposobem są zimne prysznice, które możesz wprowadzić na kilka tygodni przed pierwszym morsowaniem. Zacznij od letniej wody, a następnie stopniowo ją obniżaj. Pamiętaj o tym, aby schładzanie zacząć od nóg i kierować się w stronę serca, nie odwrotnie. Oddychaj spokojnie, nie wstrzymuj oddechu i skup się na kontroli reakcji ciała – to pierwszy krok do sukcesu.
Przed pierwszym morsowaniem zadbaj o regenerację. Wyśpij się, dobrze nawodnij organizm i zjedz lekki posiłek 2–3 godziny przed kąpielą. Unikaj alkoholu i ciężkostrawnych potraw. Najlepiej rozpocząć przygodę z morsowaniem jesienią, gdy woda ma jeszcze około 10°C. To dobre wprowadzenie przed zimowymi zanurzeniami. Dzięki temu Twój organizm stopniowo przyzwyczai się do chłodu i szoku termicznego.
Nie bój się pierwszego wejścia do zimnej wody. To normalne, że ciało reaguje intensywnym oddechem i napięciem mięśni. Staraj się zachować spokój i oddychaj głęboko. Po kilku sekundach poczujesz przyjemne uczucie ciepła, które towarzyszy adaptacji. Pierwsze morsowanie to moment przełomowy, po którym większość osób odkrywa, jak niesamowite efekty może przynieść ta forma aktywności.
W Polsce jest wiele miejsc idealnych do morsowania. Najpopularniejsze to jeziora, zalewy i rzeki, a także kąpieliska miejskie z wydzielonymi strefami bezpieczeństwa. Coraz więcej miast organizuje regularne spotkania klubów morsów, np. nad Jeziorem Zegrzyńskim, w Warszawie nad Wisłą, w Krakowie nad Bagry czy w Trójmieście nad Bałtykiem. Warto dołączyć do lokalnej społeczności – wspólne morsowanie jest bezpieczniejsze i motywujące.
Morze Bałtyckie to szczególne miejsce dla morsów. Co roku w Mielnie odbywa się Międzynarodowy Zlot Morsów, który przyciąga tysiące uczestników z całej Polski i Europy. To nie tylko okazja do kąpieli w lodowatej wodzie, ale też integracji i wymiany doświadczeń.
Wybierając miejsce, zwróć uwagę na bezpieczeństwo. Dno powinno być płaskie, bez kamieni i prądów wodnych. Nie wchodź do nieznanych akwenów, zwłaszcza pokrytych lodem. Najlepiej morsować tam, gdzie spotykają się grupy z doświadczeniem i opiekunem. Bezpieczne miejsce do morsowania to podstawa udanej kąpieli.
Po zakończeniu morsowania kluczowe jest szybkie i prawidłowe ogrzanie organizmu. Od razu po wyjściu z wody osusz ciało ręcznikiem i ubierz się w ciepłe, suche ubrania. Ponczo do morsowania lub koc termiczny pomogą Ci zatrzymać ciepło. Unikaj gwałtownego ogrzewania się przy ogniu lub w gorącej wannie, ponieważ może to prowadzić do szoku termicznego. Najlepiej pozwól organizmowi stopniowo wracać do normalnej temperatury.
Kiedy już się przebierzesz, wypij ciepły napój, np. herbatę z imbirem, miodem lub cytryną. To wspiera regenerację i rozgrzewa od wewnątrz. Warto też wykonać lekkie ćwiczenia lub krótki spacer, aby pobudzić krążenie. Po kilku minutach poczujesz przypływ energii i euforii – to efekt wyrzutu endorfin po morsowaniu.
Nie zapominaj o pielęgnacji skóry. Niska temperatura i wiatr mogą ją przesuszać. Po morsowaniu użyj balsamu lub oliwki nawilżającej. Regularne stosowanie tych zasad sprawi, że każda kąpiel będzie nie tylko przyjemna, ale i bezpieczna dla zdrowia.
Kąpiele w zimnej wodzie mającej 5-12°C przede wszystkim są dobrym sposobem na hartowanie ciała, a tym samym wzmocnienie i poprawę funkcjonowania układu immunologicznego (m.in. większa odporność na infekcje). Systematyczne morsowanie pozwala zwiększyć tolerancję na zimno oraz polepszyć pracę układu krążenia. Obkurczanie się naczyń krwionośnych i włosowatych pomaga usprawnić przepływ krwi, uregulować ciśnienie czy obniżyć poziom insuliny.
Jakie inne korzyści niesie za sobą regularne morsowanie?
-
szybsza regeneracja organizmu po wysiłku fizycznym, wsparcie w leczeniu drobnych kontuzji oraz stanów zapalnych, obrzęków czy DOMS-ów, czyli opóźnionych boleści mięśniowych (więcej informacji znajdziesz w artykule dotyczącym
skutecznych sposobów na zakwasy
);
Długa lista zalet morsowania nie oznacza, że taka forma rekreacji jest odpowiednia dla każdego. Jeśli jesteś przeziębiony czy masz gorączkę, lepiej zrezygnuj z zimnych kąpieli aż do wyleczenia infekcji. Wśród przeciwwskazań do morsowania należy wymienić: choroby kardiologiczne (niewydolność układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, zmiany miażdżycowe, zatory żylne itp.), cukrzycę, choroby nerek, padaczkę czy boreliozę. Nie zaleca się również lodowych kąpieli osobom z nadczynnością tarczycy.
Zanim zrobisz pierwszy krok do bycia „morsem”, skonsultuj z lekarzem, czy kąpiele w lodowatej wodzie są dla ciebie odpowiednią formą aktywności. Odwiedź również fora dla morsów lub podpytaj znajomych, którzy praktykują tę formę aktywności, jak wyglądały ich pierwsze zanurzenia i jakie mają rady dla ciebie na początek przygody z morsowaniem.
Morsowanie to nie tylko chwilowa moda, ale styl życia, który przynosi realne korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Aby cieszyć się jego efektami, trzeba jednak podejść do niego świadomie – z odpowiednim przygotowaniem, sprzętem i nastawieniem.
Jak zacząć morsowanie krok po kroku? Najważniejsze jest stopniowe przyzwyczajanie organizmu do zimna. Dobrym pierwszym krokiem są krótkie zimne prysznice w domu. Dzięki temu ciało powoli adaptuje się do chłodu, a układ krążenia uczy się reagować na nagłe zmiany temperatury. Kiedy już zdecydujesz się na morsowanie, przed wejściem do wody zrób rozgrzewkę (10-15 minut). Pamiętaj, aby nie przesadzać z intensywnością – celem jest rozgrzanie, a nie przegrzanie ciała.
Gdy już poczujesz się gotowy, wybierz bezpieczne miejsce do morsowania, najlepiej w grupie doświadczonych morsów. Zacznij od krótkiego zanurzenia – kilka sekund lub maksymalnie 1–2 minuty w wodzie o temperaturze 6-10°C. Po wyjściu z wody natychmiast osusz ciało ręcznikiem, ubierz ciepłe ubrania lub ponczo, i wypij gorący napój. Regularne powtarzanie takich sesji pozwala stopniowo wydłużać czas morsowania i czerpać wszystkie korzyści zdrowotne tej aktywności.
