Ojcowski Park Narodowy – atrakcje. Co warto zobaczyć?

Ojcowski Park Narodowy to malownicze miejsce w sercu Jury Krakowsko-Częstochowskiej, gdzie natura łączy się z historią i kulturą. Maczuga Herkulesa, Zamek w Pieskowej Skale czy Jaskinia Łokietka to jedne z największych atrakcji Ojcowskiego Parku Narodowego, ale nie jedyne. Podpowiadamy, co warto jeszcze zobaczyć w najmniejszym parku narodowym w Polsce.

Gdzie jest Ojcowski Park Narodowy?

Ojcowski Park Narodowy (OPN) leży w południowej Polsce, w malowniczej dolinie rzeki Prądnik, na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (niecałe 16 km na północ od Krakowa). Utworzono go w 1956 roku, co czyni go jednym z najstarszych parków narodowych w Polsce. Park został ustanowiony w celu ochrony unikalnych formacji skalnych, jaskiń, bogatej fauny i flory oraz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu.

Ojcowski Park Narodowy, mimo swojej niewielkiej powierzchni – 2.146 ha, jest jednym z najcenniejszych obszarów przyrodniczych w Polsce, oferującym bogactwo atrakcji dla miłośników przyrody, historii i turystyki pieszej czy rowerowej. Symbolem OPN jest nietoperz, co wynika z licznych jaskiń i grot na terenie parku, które stanowią idealne siedliska dla tych ssaków.

Ojcowski Park Narodowy: co zobaczyć? Formacje skalne

Jednym z wyróżników Ojcowskiego Parku Narodowego jest różnorodność wapiennych formacji skalnych, które tworzą ciekawe kształty, takie Maczuga Herkulesa, Brama Krakowska, Rękawica czy Igła Deotymy.

Maczuga Herkulesa

Maczuga Herkulesa jest jednym z symboli Ojcowskiego Parku Narodowego oraz jedną z najbardziej charakterystycznych formacji skalnych w Polsce. Mieści się niedaleko zamku w Pieskowej Skale. Jest to wapienna skała o wysokości ok. 25 m, która powstała w wyniku długotrwałych procesów erozji.

Nazwa nawiązuje do mitologicznego herosa Herkulesa, znanego z nadludzkiej siły. Według jednej z legend, skała została postawiona na szczycie przez samego diabła na rozkaz Pana Twardowskiego.

Brama Krakowska

Brama Krakowska to naturalny wapienny łuk skalny zbudowany z dwóch kolumn o wysokości ok. 15 m, zlokalizowany w dolinie Prądnika. W średniowieczu Brama Krakowska była jednym z ważnych punktów na trasie handlowej łączącej Kraków ze Śląskiem (stąd nazwa). Na jednej ściance umieszczony jest obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej, a jeśli pod formacją zobaczycie popierające ją kije to znaczy, że dalej żywa jest legenda o końcu świata, który ma nadejść gdy kolumny bramy się zamkną. Kije mają podpierać skały i zapobiegać ich zbliżaniu się do siebie.

Obok Bramy Krakowskie znajduje się Źródełko Miłości, na którego dnie widoczne jest murowane serce. Według miejscowej legendy, napicie się wody ze źródełka przez parę ma gwarantować niegasnące uczucie do końca życia.

Przez Bramę Krakowską prowadzi jeden z popularnych szlaków turystycznych w Ojcowskim Parku Narodowym. Można stamtąd kontynuować wędrówkę do innych interesujących miejsc w parku, takich jak Jaskinia Łokietka, Zamek w Pieskowej Skale czy Maczuga Herkulesa.

Skała Rękawica

Rękawica inaczej Pięciopalcówka lub Biała Ręka to ostaniec wapienny zlokalizowany w pobliżu wejścia do Jaskini Ciemnej (zielony szlak w stronę Góry Koronnej). Jak głosi legenda, skała o charakterystycznym kształcie to ręka samego Boga. Miał on zasłonić otwór Jaskini Ciemnej, w której schowali się mieszkańcy Ojcowa i okolic podczas najazdu Tatarów.

Igła Deotymy

Igła Deotymy to kolejna warta zobaczenia formacja z jurajskich wapieni. Cienka, strzelista skała o wysokości ok. 15 m mieści się w dolinie Prądnika, w pobliżu Bramy Krakowskiej. Formacja swoją nazwę zawdzięcza literackiemu pseudonimowi poetki Jadwigi Łuszczewskiej, która miała w tych okolicach szukać weny do pisania wierszy. Ciekawostka – obok Igły Deotymy można podziwiać zagrożony wyginięciem gatunek brzozy ojcowskiej.

Ojcowski Park Narodowy: jaskinie

Jedną z głównych atrakcji OPN są liczne jaskinie, które w większości są otwarte dla zwiedzających. Warto sprawdzić z wyprzedzeniem godziny otwarcia, szczególnie w sezonie turystycznym. Niektóre jaskinie mogą wymagać wcześniejszej rezerwacji. Jaskinie Ojcowskiego Parku Narodowego oferują niezwykłe doświadczenia dla każdego miłośnika przyrody, historii i geologii. Każda z nich ma swoją unikalną atmosferę i zasługuje na uwagę podczas wizyty w tym malowniczym regionie. Jakie jaskinie warto odwiedzić będąc w najmniejszym parku narodowym w Polsce?

Jaskinia Łokietka

Jaskinia Łokietka jest największą jaskinią w Ojcowskim Parku Narodowym – ma ok. 320 m długości. Wnętrze jaskini składa się z 4 sal i wielu wąskich korytarzy, które prowadzą do różnych ciekawych formacji skalnych. Według legendy, Władysław Łokietek ukrywał się w tej jaskini przed żołnierzami Wacława II, króla Czech. Krata w kształcie pajęczyny na wejściu do jaskini to również część legendy. Sieć pajęcza miała zmylić pogoń i ocalić przyszłego króla Polski.

Jaskinia Łokietka jest dostępna dla zwiedzających – można wejść do jej wnętrza w ramach zorganizowanej wycieczki z przewodnikiem. Wnętrze jaskini jest dobrze oświetlone i wyposażone w wygodne ścieżki, co ułatwia zwiedzanie. Warto jednak pamiętać, że temperatura w jaskini jest niższa niż na zewnątrz, a wilgotność może być wysoka, więc warto zabrać ze sobą ciepłe ubranie i wygodne obuwie.

Jaskinia Ciemna

Jaskinia Ciemna, zwana też Jaskinią Ojcowską, ma długość ok. 209 m. Miejsce jest uznawane za jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce. Swoje siedliska mieli tu mieć neandertalczycy (archeolodzy znaleźli m.in.: narzędzia kamienne, kości zwierząt), co upamiętniają tablice informacyjne oraz rekonstrukcja obozowiska człowieka prehistorycznego usytuowane przed wejściem do jaskini. Tutaj też z platformy widokowej można podziwiać Dolinę Prądnika oraz skałę Rękawicę.

Zwiedzanie Jaskini Ciemnej (ok. 30 min) możliwe jest od kwietnia do października wyłącznie z przewodnikiem.

Ojcowski Park Narodowy – atrakcje. Zamki

Ojcowski Park Narodowy jest znany nie tylko z malowniczych formacji skalnych i jaskiń, ale także z historycznych zamków, które dodają uroku temu regionowi. Zamek w Pieskowej Skale czy Ruiny Zamku w Ojcowie to mush have pobytu w tej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Ruiny Zamku w Ojcowie

Ruiny średniowiecznego zamku, którego inna nazwa brzmi Zamek kazimierzowski, znajdują się na wapiennej skale w pobliżu wsi Ojców. Zamek zbudowany w XIV w. w czasie panowania Kazimierza Wielkiego był częścią systemu obronnego Orle Gniazda, który miał na celu ochronę szlaków handlowych i granic królestwa. W XV w. zamek stracił swoje znaczenie, a zniszczenia wojenne i zaniedbanie doprowadziły do jego obecnego stanu.

Podczas zwiedzania ruin Zamku w Ojcowie można wejść do baszty, w której zobaczycie makietę zamku oraz wystawę historyczną. Z platformy widokowej znajdującej się w pozostałościach po średniowiecznej fortecy roztacza się piękny widok na dolinę Prądnika i okoliczne formacje skalne.

Zamek w Pieskowej Skale

Wzniesiony w XIV w. Zamek w Pieskowej Skale pełnił funkcję obronną (był częścią łańcucha obronnego Orle Gniazda) i administracyjną. Jego strategiczne położenie na skale sprawiało, że był ważnym punktem na trasie handlowej między Krakowem a Śląskiem.

Obecnie w zamku mieści się muzeum, które prezentuje eksponaty związane z historią regionu, a także pięknie odrestaurowane wnętrza i ogrody. To również miejsce organizacji różnorodnych wydarzeń kulturalnych i wystaw. Na zamku w Pieskowej Skale kręcono też sceny z filmów Janosik (1974 r.) czy Ogniem i mieczem (1999 r.).

Co jeszcze zobaczyć w Ojcowskim Parku Narodowym?

Planując pobyt w OPN, na listę miejsc wartych odwiedzenia możecie wpisać:

• drewnianą kaplicę „Na Wodzie” św. Józefa Robotnika w Ojcowie,
• Ekspozycję Przyrodniczą OPN w Ojcowie (dawne Muzeum Przyrodnicze im. Władysława Szafera),
• Wzgórze Góra Okopy,
• młyn i tartak Boronia w Grodzisku,
• Pustelnię bł. Salomei,
• punkt widokowy Jonaszówka.

Przez OPN przechodzi też część Szlaku Orlich Gniazd – jednego z najbardziej znanych szlaków turystycznych w Polsce, który biegnie przez Jurę Krakowsko-Częstochowską (całkowita długość ok.163 km). W Ojcowskim Parku Narodowym znajduje się odcinek długości ok. 13,6 km, który przechodzi przez najważniejsze punkty turystyczne, takie jak: Zamek w Ojcowie, Maczuga Herkulesa, kaplica „Na Wodzie” oraz Zamek w Pieskowej Skale.

Pozostałe szlaki turystyczne w Ojcowskim Parku Narodowym:

• szlak żółty: Krzeszowice – Szklary – Wierzchowie – Murownia – Dolina Prądnika – Dolina Sąspowska – Sąspów – Pieskowa Skała;
• szlak zielony: Dolina Sąspowska – Złota Góra – Park Zamkowy – willa „Pod Koroną” – Jaskinia Ciemna – Góra Okopy – Dolina Prądnika – Brama Krakowska – Park Zamkowy;
• szlak niebieski: Rudawa – Dolina Będkowska – Jerzmanowice Lepianka – Czajowice – Wąwóz Ciasne Skałki – Krakowska Brama – Ojców – Grodzisko – Skała (dalej Tarnawa – Glanów – Wolbrom – Ogrodzieniec – Mstów);
• szlak czarny: Grota Łokietka – Chełmowa Góra – Jonaszówka – Ojców – parking Złota Góra – Kaliski – Młynnik – Słoneczna Góra – Herianówka – „stawy” – Pieskowa Skała.