Rakiety śnieżnie umożliwiają wędrówki po zaśnieżonych trasach górskich, dlatego powinny znaleźć się w ekwipunku każdego miłośnika turystyki zimowej. Kupno konkretnej pary może wydawać się skomplikowane z uwagi na rozmiar, rodzaje wiązań czy dopasowanie do ukształtowania terenu, jednak nasz poradnik pomoże Ci określić, jakie rakiety śnieżne wybrać, aby były odpowiednie do Twoich potrzeb.
Do czego służą rakiety śnieżne?
Rakiety śnieżne znane są od tysięcy lat – pierwsze modele posiadały drewnianą ramą owiniętą paskami surowej skóry i były wykorzystywane podczas np. polowań. Dzięki specjalnej konstrukcji, zapewniały równomierne rozłożenie ciężaru ciała na dużej, płaskiej powierzchni, co pozwalało uniknąć zapadania się w miękkim i głębokim śniegu. Z czasem rakiety śnieżne wyposażono w lekkie ramy z aluminium, które były owinięte plastikiem lub elastyczną gumą. Taka konstrukcja była bardziej trwała i gwarantowała większą pływalność. Większość nowoczesnych rakiet śnieżnych nadal budowana jest zgodnie z tradycyjną konstrukcją pokładu i ramy oraz jest wyposażona w podpiętki (podpórka do unoszenie pięty) i wiązania. Dodatkowo, w niektórych modelach pojawiają się rzędy zębów (raki) o różnym stopniu ostrości, które stanowią integralną część stalowej ramy i umożliwiają wędrówki po stromych, oblodzonych powierzchniach czy w grubym śniegu.
Zalety rakiet śnieżnych:
-
umożliwiają sprawne pokonywanie zaśnieżonych ścieżek górskich, skutych lodem powierzchni oraz nieprzetartych terenów pokrytych miękkim puchem bez zbędnego wysiłku i zapadania się w śniegu;
-
są prostym i łatwym w użyciu sprzętem, z którego mogą korzystać nawet początkujący miłośnicy turystyki zimowej oraz dzieci;
-
sprawdzą się podczas wypraw czy rekreacyjnych wycieczek w każdym zaśnieżonym terenie.
Rodzaje rakiet śnieżnych
Rakiety śnieżne mają różną budowę i funkcjonalności dopasowane do poruszania się po określonych rodzajach terenu, dlatego zanim wybierzesz się w konkretne miejsce, sprawdź, jakie ma ono ukształtowanie. Większość rakiet śnieżnych dzieli się na 3 kategorie: teren płaski, teren urozmaicony i teren górski. Osobną kategorią są rakiety biegowe o specjalnej budowie umożliwiającej intensywny trening aerobowy.
Rakiety śnieżne na łatwy teren
Ten rodzaj rakiet śnieżnych został zaprojektowany do rekreacyjnych wędrówek po płaskim, niewymagającym terenie (niziny, pagórki i podgórza). Rakiety śnieżne na łatwy teren charakteryzują się prostym systemem wiązań, umiarkowanymi właściwościami trakcyjnymi (stosunkowo niska wyporność) oraz brakiem podkładki unoszącej pięty, dlatego nie poradzą sobie na stromych stokach.
Rakiety śnieżne na zróżnicowany teren
Przeznaczone do poruszania się w terenie płaskim oraz o średnim nachyleniu, nieoblodzonym. Rakiety śnieżne na umiarkowany teren wyróżniają się zębami gwarantującymi dobrą przyczepność, mocnym systemem wiązań z łatwą regulacją. Mogą posiadać podwyższenie pięty, które ułatwi wędrowanie po niskich i średnich górach, np. Sudety czy Beskidy.
Rakiety śnieżne w góry i na wymagający teren
Rakiety śnieżne do terenu górskiego umożliwiają chodzenie po stromym i/lub oblodzonym terenie. Są wyposażone w agresywny system kolców pod palcami, pod piętami (mniejszy rozmiar), a czasem też wzdłuż ramy zapewniającymi wysoką przyczepność, zaawansowany system wiązań oraz podwyższenie pięty. Rakiety górskie są dość lekkie, dzięki czemu bez problemu możesz je nosić przez dłuższy czas, a w gdy ich nie używasz – przypiąć je do plecaka. Sprawdzą się na szlakach (np. w Tatrach) i w backcountry.
Rakiety śnieżne do biegania
Rakiety śnieżne biegowe dedykowane są osobom, które planują intensywny trening aerobowy czy zależy im na szybkim poruszaniu się po twardym śniegu lub ubitych szlakach. Tego rodzaju rakiety są lekkie i umożliwiają stopom wykonanie ruchu w pełnym zakresie, jednak zapewniają mniejszą wyporność. Dodatkowo, rakiety do biegania są wyposażone w wiązania umożliwiające dopasowanie do butów do biegania oraz specjalne wiązania odbijające się przy każdym kroku dla stabilnego utrzymania pokładu blisko stopy.
Jak dobrać rozmiar rakiet śnieżnych?
Dobór rozmiaru rakiet śnieżnych uwarunkowany jest obciążeniem rozumianym jako waga użytkownika (w zimowym ubraniu) wraz z ciężarem ewentualnego ekwipunku (plecak, jedzenie, sprzęt turystyczny typu namiot, śpiwór, raki, czekan itp.). Sprawdź zalecane zakresy wagowe dla danego modelu umieszczone w tabelach rozmiarów konkretnego producenta. Najczęściej stosowane są przedziały do 80 kg, do 100 kg, do 120 kg i do 140 kg. Niektóre pary rakiet śnieżnych występują w jednym rozmiarze. Wówczas należy sprawdzić, czy Twoje maksymalne obciążenie jest mniejsze niż maksymalna nośność dla danego rozmiaru. Pamiętaj, że im cięższy ładunek będziesz ze sobą zabierał, tym powierzchnia rakiet powinna być większa dla zapewnienia odpowiedniej pływalności, czyli umiejętności utrzymania się na powierzchni śniegu. Jeśli podane zakresy wagowe są dla Ciebie zbyt małe, warto pomyśleć o specjalnych przedłużkach ogona rakiety, które służą do zwiększenia jej powierzchni i nośności.
Istotną kwestią przy doborze rozmiaru rakiet śnieżnych są też warunki śniegowe, z jakimi przyjdzie Ci się zmierzyć w danym terenie. W przypadku lekkiego puchu należy wybrać dłuższe rakiety śnieżne, aby utrzymać się na powierzchni, z kolei zbity, mokry śnieg czy wąskie trasy pełne zarośli wymagają krótszych rakietach śnieżnych. Również gdy zamierzasz podchodzić pod strome zbocza pokryte lodem lepszym wyborem będą krótsze rakiety śnieżne.
W większości rakiety śnieżne są unisex, jednak na rynku dostępne są damskie rakiety o węższej konstrukcji. W przypadku dziecięcych rakiet śnieżnych również mamy do czynienia z przedziałami wagowymi dla optymalnego dopasowania do młodego turysty.
Czy do rakiet śnieżnych potrzebne są specjalne buty?
Wiązania do rakiet śnieżnych są kompatybilne z większością rodzajów butów turystycznych czy zimowych. Istotne jest, aby obuwie było wodoodporne i wygodne, żeby sprostać wyzwaniu pokonywania długich kilometrów z rakietami na nogach. Praktycznym uzupełnieniem zestawu do turystyki zimowej – pieszej czy na nartach, będą stuptuty, które ochronią cię m.in.: przed przedostaniem się śniegu do środka butów czy zabrudzeniem spodni i butów, gdy będziesz musiał np. zejść ze szlaku. Aby dowiedzieć się więcej, zajrzyj do naszego poradnika: Stuptuty.
Rakiety śnieżne – jakie wybrać? Porady zakupowe
Kiedy już odpowiesz sobie na pytanie, w jakim terenie i warunkach będziesz używać rakiet śnieżnych i do jakich aktywności fizycznych oraz określisz w przybliżeniu łączną wagę swoją i ekwipunku, czas przyjrzeć się jeszcze materiałowi, z którego zostały wykonane rakiety oraz takim elementom konstrukcji, jak: system wiązań, raki czy podpiętki.
Materiał
Rakiety śnieżne produkowane są z:
-
tworzywa sztucznego – wyróżniają się wysoką wytrzymałością, dobrą trakcją i stosunkowo niską ceną. Ich wadą jest to, że są dość głośne przy chodzeniu po oblodzonym terenie lub twardym śniegu oraz brak zginania się, co wpływa na poczucie nienaturalności kroku;
-
metalu – najczęściej mają zewnętrzną ramę z aluminium, która podtrzymuje elastyczny materiałowy pokład (zwykle są to trwałe tkaniny syntetyczne). Ten rodzaj rakiet jest lżejszy i cichszy niż rakiety z tworzyw sztucznych oraz bardziej elastyczny podczas chodzenia, jednak jest też mniej trwały i droższy.
Wiązania
Większość wiązań w rakietach śnieżnych jest tak zbudowana, aby można je było dopasować do butów turystycznych i zimowych, ale niektóre marki produkują również wiązania kompatybilne z butami snowboardowymi. Wybór rodzaju wiązania zależy od indywidualnych preferencji. Warto postawić na prosty system wiązań, który łatwo da się obsługiwać w rękawiczkach.
W rakietach śnieżnych można spotkać wiązania typu:
-
z paskami i klamrami – paski np. z nylonu wystarczy odpowiednio zaciągnąć i zablokować klamrami;
-
zapięcia z ząbkami (zapadkowe) – przypominają zapięcie w butach snowboardowych;
-
z systemem BOA – specjalne pokrętło i linki gwarantują optymalne dopasowanie.
Ważny jest również sposób mocowania rakiet do wiązań. Znaczenie ma też rodzaj mocowania:
-
stałe – mocowane do pokładu za pomocą elastycznego, wytrzymałego paska, który podczas chodzenia odpowiednio się napina, dzięki czemu ogon rakiety unosi się, a to poprawia efektywność każdego kroku.
-
zawiasowe – dzięki dużej ruchomości sprawdzą się podczas np. wspinaczek czy biegania.
Jeśli jesteś narciarzem lub snowboardzistą, który planuje używać rakiet śnieżnych do pokonywania większych wysokości, postaw na wiązania składające się na płasko, aby móc swobodnie je schować w plecaku, gdy nie będą potrzebne.
Podpiętki
Jeśli planujesz zimową wyprawę w góry, postaw na rakiety śnieżnych z podpiętkami, czyli prętami lub podkładkami podnoszącymi pięty. Utrzymają one stopy w górze podczas wchodzenia na strome zbocza, a to pozwala odpocząć np. mięśniom łydek.
Raki
Rakiety śnieżne na tereny górskie posiadają raki na palce, które są przymocowane pod palcami wiązania, dzięki czemu mogą one stabilnie wbić się w powierzchnię podczas chodzenia i zapewnić odpowiednią trakcję. Bardziej agresywne rakiety są wyposażone np. w raki w kształcie litery V pod piętami. Z kolei rakiety z płaską ramą mogą mieć też zęby wzdłuż boków, co zwiększa bezpieczeństwo podczas pobytu poza szlakami i trawersowania.
Jak chodzić na rakietach śnieżnych?
Chodzenie na rakietach śnieżnych nie wymaga żadnych specjalistycznych kursów czy szkoleń. Po ich założeniu wystarczy zacząć stawiać jedną stopę przed drugą jak przy normalnym chodzeniu. Patrz przed siebie i trzymaj nogi w lekkim rozkroku, aby nie następować jedną na drugą (może to spowodować upadek). Staraj się nie podnosić nóg zbyt wysoko i utrzymywać w miarę możliwość naturalną długość kroku. Przy stromych podejściach wspomagaj się kijkami trekkingowymi lub narciarskimi. Pamiętaj o odpowiednim wyregulowaniu wiązań i ustawieniu klamer po zewnętrznej stronie stopy, aby nie przeszkadzały w trakcie wędrówki i nie powodowały niebezpiecznych sytuacji.