Rodzaje nart. Jakie typy nart wyróżniamy i do czego służą? 

Allmountain, allround, race, freestyle, carvingowe czy biegówki? Szeroki wybór nart w zależności od dyscypliny i konkurencji narciarskiej może sprawić nie lada problem przy wyborze sprzętu dla początkującego narciarza. Z nami poznasz rodzaje nart i dowiesz się, jakie są ich cechy oraz przeznaczenie, dzięki czemu będziesz mógł dobrać sprzęt skrojony na miarę twoich potrzeb i umiejętności.

Rodzaje narciarstwa, czyli najważniejsze różnice między narciarstwem zjazdowym a biegowym 

Zanim opiszemy najpopularniejsze typy nart, skupimy się na podziale narciarstwa na dwie najpopularniejsze formy, ponieważ to wpływa na rodzaj wykorzystywanego sprzętu:

• zjazdowe inaczej alpejskie polega na szusowaniu po ośnieżonych stokach narciarskich (naturalnie lub przy użyciu sztucznego naśnieżania) lub nartostradach, wyścigach, zjazdach ze szczytów z dużymi prędkościami czy powietrznych ewolucjach w snowparku (dedykowane miejsce dla narciarzy z przeszkodami i konstrukcjami typu boxy, half-pipe’ami i innym sprzętem umożliwiającym wykonywanie różnego typu triki). Narty zjazdowe są wąskie, krótkie (carvingowe, czyli taliowane mogą mieć jedynie 1,5 m długości) i mają ostre krawędzie, a stosowane do nich wiązania sztywno trzymają stopę. Nie dotyczy to momentu upadku, kiedy specjalny mechanizm powoduje wypięcie się nart, co zmniejsza ryzyko urazy czy kontuzji.

• klasyczne dawniej zwane norweskim – wyróżniamy tu głównie narciarstwo biegowe, w którym jazda odbywa się po trasie z wyznaczonym torem lub po nieprzygotowanych terenach nizinnych (narciarstwo śladowe czy back country). W tym przypadku ruch przypomina naturalny styl poruszania się człowieka (angażuje prawie 90% mięśni). Do narciarstwa biegowego używa się długich i wąskich nart oraz lekkich butów dopasowanych do nawierzchni i stylu jazdy (łyżwowego lub klasycznego). Specjalna konstrukcja nart pozwala utrzymać przyczepność i niwelować ześlizgiwanie się czy zjeżdżanie z wyznaczonego toru jazdy np. na odcinkach pokrytych lodem. W przypadku wiązań pozwalają one pracować nodze w górę i w dół.

Rodzaje nart zjazdowych 

Narty zjazdowe od kilkunastu lat są zdominowane przez modele carvingowe, czyli taliowane (środkowa część jest węższa niż dzioby i piętki), dzięki czemu umożliwiają łatwe wchodzenie w zakręty i jazdę na krawędziach. Są przy tym bardzo stabilne i wydajne, a więc doskonale sprawdzą się dla początkujących narciarzy.

Allround

Najbardziej uniwersalny rodzaj nart zjazdowych dla początkujących narciarzy, którzy chcą się nauczyć podstaw jazdy po stoku, jak również dla średniozaawansowanych narciarzy chcących doskonalić swoje umiejętności. Narty allround to duża elastyczność, mały promień skręt (ok. 13 m) oraz wyprofilowana i uniesiona część dziobowa (frontrocker). Taki zestaw cech ułatwia skręty i wybacza błędy w technice jazdy czy ześlizgu.

Allmountain

Przeznaczone do dynamicznej jazdy po przygotowanym stoku lub poza trasami, poradzą sobie również na muldach. Warto je wybrać na początku przygody z narciarstwem zjazdowym. Narty allmountain są lekkie, dość szerokie (80-105 mm), posiadają promień skrętu wynoszący od 15 do 21m oraz podniesiony dziób i piętkę, co pozwala utrzymać stabilną jazdę mimo dużych prędkości. Dodatkowo charakteryzują się niższą sztywnością oraz są wyposażone w autorskie technologie (np. EMC od marki Head), które niwelują drgania, podnosząc komfort i płynność jazdy.

Race/Race FIS

Rodzaj nart zjazdowych dla wyczynowych i zaawansowanych narciarzy, którzy preferują bardzo szybką jazdę po dobrze przygotowanych stokach. Wyróżniamy narty zawodnicze (tzw. komórkowe) stosowane w profesjonalnych wyścigach: 

• slalomowe o małym promieniu skrętu od 11 do 14 m są niezwykle zwrotne;

• gigantowe z promieniem skrętu rzędu 15-23 m pozwalają jeździć szybko, ale też wyróżniają się dużą stabilnością.

Narty race pozwalają rozwijać zawrotne prędkości na dobrze ubitym śniegu, ale wymagają przy tym doskonałych umiejętności oraz dużej siły. Wyróżnia się wśród nich też typ crosscarver o mniejszej twardości, dzięki czemu są łatwiejsze w prowadzeniu i rozwijaniu sporych prędkości przy użyciu mniejszej energii.

Freeride

Przeznaczone na dziewicze trasy i jazdę w świeżych, głębokim śniegu. Narty freeride są szerokie przez co nie zapadają się, a więc pozwalają również jeździć w puchu. Wyróżnia je długa i wzmocniona konstrukcja, promień skrętu większy niż 18 m oraz rocker w dziobie i piętce (podniesiony tył umożliwia jazdę do przodu i w tył).

Freestyle

Posiadają wytrzymałą, odporną na uszkodzenia mechaniczne konstrukcję oraz tzw. twintip (mają zadarty dziób i piętkę). Narty freestyle przeznaczone są do wykonywania różnego rodzaju akrobacji (np. switch, czyli lądowanie tyłem) w snowparku z wykorzystaniem raili, boxów czy skoczni lub pozwalają jeździć na halfpipe’ie.

Easycarver

Wyróżnia je krótka i elastyczna konstrukcja, która sprawdzi się na łagodnych i odpowiednio przygotowanych stokach. Narty easycarver z uwagi na lekką i miękką konstrukcję oraz łatwość wchodzenia w skręt to świetna propozycja do nauki podstaw jazdy.

Rodzaje nart biegowych 

Jeśli na początek przygody z narciarstwem wolisz postawić na mniejszy zastrzyk adrenaliny i spokojniejszą aktywność fizyczną (ale niekoniecznie mniej intensywną), wybierz popularne „biegówki”. Wśród nart biegowych mamy modele:

• rekreacyjne/sportowe – dedykowane poruszaniu się wyznaczonymi, dobrze przygotowanymi trasami za pomocą stylu klasycznego (równoległe prowadzenie nart) lub łyżwowego (stosowany przez sportowców, polega na szerokim rozstawie dziobów nart);

• śladowe – wyposażone są w tzw. łuskę (nacięcia) umieszczoną pod wiązaniem, która gwarantuje wysoką stabilność jazdy zarówno na wyznaczonym torze, jak i poza nim. Odpowiednie dla osób uczących się jazdy na biegówkach;

• back country – ich cechą charakterystyczną są metalowe krawędzie zwiększające przyczepność do podłoża. Są odpowiednie dla doświadczonych narciarzy biegowych z doskonałą techniką, którzy preferują jazdę po górskich szlakach.

Narty skiturowe, damskie i dziecięce – czym się wyróżniają? 

Skitury (skitoury) to rodzaj nart opracowany na potrzeby turystyki narciarskiej, który pozwala poruszać się górskimi szlakami, pokonywać strome podejścia, zjazdy czy płaski teren. Wyróżnia je lekka i szeroka konstrukcja, która zapobiega zapadaniu się w śniegu oraz wiązania turowe z ruchomą piętą dla łatwiejszego podchodzenia. Dedykowane foki (materiałowe pasy, docinane do konkretnej długości nart), naklejane są na ślizg, aby umożliwić podchodzenie pod górę.

Oprócz feerii barw i kolorów, dzięki którym kobiety i dzieci mogą się wyróżnić na stoku oraz poza nim, narty damskie (Lady) i dziecięce są lżejsze, przez co są łatwiejsze w prowadzeniu. W przypadku narciarek można się spotkać z wiązaniami zamocowanymi nieco bardziej z przodu, natomiast sprzęt dla dzieci jest krótszy niż modele dorosłe. W obu przypadkach jest to dodatkowe udogodnienie przy np. skręcaniu.

Najważniejsze cechy nart

Znasz już rodzaje nart, warto jeszcze dowiedzieć się, jakie są najważniejsze parametry nart, dzięki którym początki przygody z tym sportem zimowym będą łatwiejsze:

• długość, szerokość i sztywność wzdłużna (flex) – do nauki jazdy optymalne będą dłuższe, szersze i miękkie narty dające większą stabilność, pozwalające utrzymać odpowiedni tor jazdy oraz ułatwiające nabywanie podstawowych umiejętności narciarskich;

• twardość – postaw na miękkie modele, które jeżdżą wolniej i wymagają wkładania mniejszej siły w ich prowadzenie, przez co dają większy komfort podczas nauki techniki jazdy;

• promień skrętu – to parametr uzależniony od szerokości narty na dziobach, pod butem i na piętkach. Im mniejszy jest promień skrętu, tym ciaśniejsze i szybsze skręty można wykonać i odwrotnie – większy pozwala jeździć szerokie i długie zakręty. Do nauki jazdy wystarczy przedział 13-18 m;

• taliowanie, czyli zwężenie narty na jej środku, ma wpływ na promień skrętu podczas jazdy na krawędziach oraz zwrotność. Początkującym narciarzom zaleca się jazdę na nartach o jak najmniejszym taliowaniu;

• rocker – wygięcie ku górze dziobu i tyłu nart przekłada się na to, że jej środek ma największy kontakt z nawierzchnią, a to pomaga w skręcaniu. Na początek jazdy po dobrze przygotowanym stoku czy trasach biegowych wystarczy krótki rocker.