Wybór materiału ramy roweru to jedna z kluczowych kwestii przy zakupie jednośladu. Dominująca niegdyś stal ustąpiła miejsce na rzecz włókna węglowego oraz aluminium. Każdy z tych materiałów ma swoje zalety i wady, a ostateczny wybór zależy od priorytetów rowerzysty, czyli tego, co oczekuje od ramy w zakresie wagi, trwałości, cech użytkowych czy wreszcie od posiadanego budżetu. Rower karbonowy czy aluminiowy? Postaramy się pomóc Ci w dokonaniu odpowiedniej decyzji.
Rower z carbonową ramą – zalety i wady
Jednym z wydarzeń, które spopularyzowało wykorzystanie włókna węglowego w świecie rowerowym było zwycięstwo Lance’a Armstronga w Tour de France w 1999 roku na rowerze karbonowym Trek 5500 OCLV. Rama tego jednośladu była wówczas najlżejszym produkowanym modelem na świecie – ważyła jedyne 912 g.
Podstawową zaletą karbonu jest to, że można go kształtować i precyzyjnie dopasowywać do indywidualnych potrzeb, utrzymując przy tym odpowiednią sztywność, komfort i wydajność aerodynamiczną i zachowując niską wagę sprzętu. Wykorzystywany jest przede wszystkim w rowerach MTB i szosowych. Jednak włókno węglowe ma też wady – wysoką cenę i większą podatność na uszkodzenia na skutek wypadku w stosunku do innych materiałów.
Zalety carbonu
Carbonowa rama rowerowa zbudowana jest z warstw włókna węglowego (przypominają splecione arkusze), które otoczone są żywicą epoksydową. Po ręcznym złożeniu poszczególnych warstw ramy, umieszcza się ją w metalowej formie i podgrzewa pod ciśnieniem, aż warstwy połączą się ze sobą. Następnie całość poddawana jest szlifowaniu. Poprzez układanie warstw pod wybranym kątem, rama ma różne właściwości. Ponadto, z uwagi na budowę, obciążenie we włóknach węglowych przenoszone są na jedną stronę, a nie w każdym kierunku, jak w przypadku metali, dzięki czemu wystarczy je ustawić pod określonym kątem, aby uzyskać sztywność w jednym miejscu, a elastyczność w innym. Oprócz ram, z włókna węglowego produkuje się też inne komponenty rowerowe, w tym np. sztyce, mostki, kierownice, obręczy, kół, itp.
Do największych zalet ram z włókna węglowego należy lekkość, a przy tym wytrzymałość i sprężystość oraz dobre pochłanianie wstrząsów. Świetnie oddaje energię podczas jazdy, dzięki czemu można kręcić szybciej nie tracąc przy tym na komforcie, co docenisz podczas pokonywania wymagających tras w górach. Rower z carbonu pochłonie też większość drgań pochodzących z ścieżek, szlaków górskich i innych nierównych nawierzchni. Po stronie plusów ram carbonowych należy zapisać możliwość dowolnego kształtowania (również w bardzo złożone aerodynamiczne kształty), co pozwala ułożyć je tak, aby spełniały specyficzne wymagania roweru i stylu jazdy, do której są przeznaczone przy zachowaniu odpowiedniego stosunku wagi, do sztywności, komfortu jazdy oraz wydajności aerodynamicznej. Warto dodać, że ramy carbonowe mają dość sztywną konstrukcję, która ułatwia kierowanie rowerem. Ponadto na rowerze z karbonową ramą można jeździć przez wiele godzin lub w trudnym terenie zachowując wysoką wydajność i wkładając więcej wysiłku w pedałowanie, a przy tym nie odczuwać nadmiernie ciężaru roweru. Do zalet rowerów carbonowych należy dodać odporność na korozję, co doceniasz, gdy często jeździsz w ciężkich warunkach pogodowych.
Wady carbonu
Jedną z podstawowych wad ramy rowerowej z włókna węglowego jest to, że nie należy ona do tanich rozwiązań, zwłaszcza gdy jesteś profesjonalnym kolarzem lub ścigasz się w zawodach i potrzebujesz ramy z najwyższej klasy karbonu. Wówczas kwota wydana na rower z włókna węglowego może być nawet pięciocyfrowa.
Istotnym mankamentem ramy karbonowej jest jej podatność na zużycie i uszkodzenia w wyniku wypadku czy punktowego uderzenia. Stosunkowo łatwo ją zgnieść czy uszkodzić np. w obrębie szybkozamykaczy. Często, aby zmniejszyć ryzyko szkód, stosuje się np. metalowe ochraniacze na najbardziej zagrożone elementy roweru. Uderzenia mogą też prowadzić do mikrouszkodzeń wnętrza rur ramy, które są niewidoczne gołym okiem, a mogą spowodować np. pęknięcie ramy. Dlatego każdorazowo po wypadku czy uderzeniu rowerem o np. jezdnię czy twardą nawierzchnię, należy oddać rower do serwisu, gdzie za pomocą dedykowanych urządzeń, eksperci mogą wykryć wewnętrzne uszkodzenia. Co więcej, uszkodzoną ramę carbonową ciężko naprawić z uwagi na choćby stosunkowo niską dostępność części i akcesoriów, przez co konieczna może być wymiana całej ramy.
Po stronie wad ramy rowerowej czy innych elementów z karbonu należy też zapisać brak możliwości rozwiercania czy nagwintowania w celu wkręcenie komponentów (np. wymaga to dodatnia łożysk w ramę lub konieczność użycia metalowej wkładki, która zwiększa wagę roweru).
Warto dodać, że włókno włóknowi nierówne i podczas gdy rama rowerowa w modelach wyścigowych z najwyższej półki od topowej marki będzie skonstruowana na wysokim poziomie oferując doskonałe osiągi w stosunku do wagi, tego samego nie można powiedzieć o rowerach karbonowych najniższej klasy produkowanych z taniego rodzaju włókna węglowego. Nawet zastosowanie podobnych technik produkcyjnych nie sprawi, że taki rower będzie oferować odpowiednie cechy użytkowe. Najlepsze rowery karbonowe na świecie oferują doskonałe parametry, ponieważ inżynierowie poświęcili tysiące godzin na to, aby zoptymalizować sposób wykorzystania tego rodzaju surowca.
Rower z aluminium – zalety i wady
Ramy aluminiowe gwarantują dobry stosunek niskiej wagi do dużej sztywności i są dostępne w przystępnej cenie, jednak warto pamiętać, że dokładne właściwości różnią się w zależności od rodzaju roweru i zastosowanego stopu metalu. Do produkcji jednośladów wykorzystuje się głównie stopy aluminium 6061 i 7005. Ramy aluminiowe najczęściej spotykane są w rowerach z niższej i średniej półki cenowej, ale równie chętnie stosuje się je w droższych ramach szosowych czy MTB, gdy liczą się jak najlepsze osiągi.
Zalety aluminiowej ramy rowerowej
Jedną z zalet aluminium jest to, że pozwala stosunkowo łatwo manipulować kształtem rurek, aby nadać im różne właściwości. Rurki aluminiowe są najczęściej łączone, aby zapewnić sztywność i wytrzymałość w wybranych miejscach, a zaoszczędzić na wadze, tam gdzie nie te cechy nie są konieczne. Mówiąc inaczej, łączenie sprawia, że rurki są grubsze na końcach ponieważ tam mamy do czynienia z większymi naprężeniami oraz połączeniem z innymi rurkami (np. dolnym wspornikiem), natomiast są cieńsze w środku, aby obniżyć wagę. Duże znaczenie ma też to, ile razy dana rura jest gięta. Ramy aluminiowe są bardziej kompaktowe, mają dużą gęstość i ważą więcej niż ramy karbonowe, a przez to zapewniają stabilniejszą jazdę.
Ramy aluminiowe są zwykle mniej podatne na wypadki lub przypadkowe uszkodzenia niż ramy węglowe, stąd spotkać je można przede wszystkim w rowerach górskich, a także w rowerach szosowych zawodników, którym zależy na dobrych osiągach, ale mają ograniczony budżet. Aluminium nie jest kruche jak węgiel i w przypadku uszkodzenia, zwykle najpierw się wygina lub pęka, dlatego można łatwo wymienić uszkodzoną część zamiast całą ramę.
Wady aluminium ramy rowerowej
Dawniej uważano, że ramy aluminiowe są niewygodne, dlatego, że były bardzo sztywne i nie absorbowały wstrząsów, ale zastosowanie nowoczesnych rozwiązań w produkcji ram sprawiło, że gwarantują one wysoką jakość jazdy. Zaawansowane techniki hydroformowania i spawania pozwalają uzyskać złożone kształty, które pomogą nadać odpowiedni charakter konkretnej części ramy, w tym niską wagę, dużą wytrzymałość i zapewnić komfort jazdy. Wiele z najnowszych ram aluminiowych posiada również cechy aerodynamiczne.
Użytkowanie roweru z aluminiową ramą może być dość trudne, zwłaszcza przy długotrwałej jeździe lub po nierównym terenie. Ciężar ramy zwiększa ilość pracy, jaką musisz włożyć w jego prowadzenie. Kolejną wadą jest to, że rowery z ramą aluminiową nie zapewnia tak dobrego tłumienia wstrząsów jak model carbonowy, przez co będziesz mocniej odczuwać jazdę po nierównościach. Innym problemem rowerów z aluminium jest ich podatność na działanie czynników atmosferycznych. Skład materiałów użytych do produkcji aluminium to głównie metale, a te mają właściwość reagowania z wodą tworząc rdzę.
A może rower ze stalową ramą?
Przed 2000 rokiem i spopularyzowaniem ram karbonowych, materiałem tradycyjnie wykorzystywanym do produkcji ram rowerowych była stal. Obecnie materiał ten stosowany jest głównie do tworzenia rowerów, w których waga ma mniejsze znaczenie w stosunku do trwałości (np. w rowerach turystycznych, trailowych czy górskich) lub dla kolarzy o nietypowych rozmiarach. Rury w ramach stalowych są najczęściej łączone na styk, by maksymalnie zmniejszyć ich wagę. Nowoczesne ramy rowerowe produkowane ze stali oferują dużą różnorodnością kształtów rur, jednak nie są one tak zaawansowane, jak w przypadku rur z carbonu czy aluminium.
Po stronie zalety stalowej ramy rowerowej należy wymienić:
-
trwałość i mniejsza podatność na zużycie oraz uszkodzenia;
-
możliwość stosowania rur o mniejszej średnicy i cieńszych ściankach przy utrzymaniu dobrej sztywności;
-
łatwość w naprawie;
-
komfort jazdy, dzięki właściwościom tłumienia wstrząsów.
Wady stalowej ramy?
-
stosunkowo duża waga;
-
droższa w produkcji w stosunku do modeli z aluminium;
-
tania stal jest podatna na korozję.
-
korozja w przypadku niewłaściwej obróbki – konieczne jest malowanie przeciwkorozyjne w przypadku stali innej niż nierdzewna.
Która rama rowerowa karbonowa czy aluminiowa jest lepsza?
Ostateczne rozwiązanie kwestii związanej z wyborem materiału ramy rowerowej przede wszystkim zależy od stylu i intensywności jazdy, doświadczenie czy budżetu. Gdy zależy Ci na niskiej wadze roweru, dużej zwrotności, szybkiej jeździe, poruszaniu się bez dodatkowego obciążenia i z mniejszym wysiłkiem to rower z carbonową ramą będzie dla Ciebie optymalnym wyborem. Również gdy myślisz o profesjonalnym kolarstwie szosowym czy MTB, to powinieneś postawić na wersję z włókna węglowego. Potrzebujesz roweru do jazdy rekreacyjnej, codziennych dojazdów do pracy/szkoły czy stabilnego jednośladu, na którym będziesz mógł przewozić cięższe rzeczy (np. fotelik rowerowy z dzieckiem, zakupy, sprzęt do pracy itp.) – najlepszą opcją będzie rower skopiować obiekt.z aluminiową ramą i lepszym osprzętem.
Jeśli szukasz sprawdzonych rowerów gravel, MTB, szosowych, crossowych, miejskich czy trekkingowych z wysokiej jakości materiałów od najlepszych światowych producentów: Cipollini, EcoBike, HIMO, Hudora, Kellys, Kettler, Orbea, Pinarello, PUKY, Ridley, Romet, Tern czy Woom, zajrzyj na Sportano.pl. Bogata oferta damskich, męskich i dziecięcych rowerów z karbonowymi i aluminiowymi ramami pozwoli dopasować model skrojony na miarę indywidualnych potrzeb i stopnia zaawansowania. Wahasz się, czy dany rodzaj roweru lub rozmiar ramy i kół, jest dla Ciebie lub Twojego dziecka odpowiedni? Przyjdź do sklepu stacjonarnego Sportano.pl w Homepark Targówek w Warszawie i skorzystaj z porad naszych rowerowych ekspertów i usługi bike fiitingu, dzięki której dobierzesz najlepszy rower.