Sauna: co daje, jak korzystać, przeciwskazania

Sauna to popularny sposób na relaks, poprawę zdrowia i samopoczucia. Regularne wizyty w saunie mogą przynieść liczne korzyści zdrowotne, takie jak poprawa krążenia, oczyszczenie organizmu z toksyn, a także redukcja stresu. Podpowiadamy, co konkretnie daje sauna, jak prawidłowo z niej korzystać, a także jakie zasady warto przestrzegać, aby saunowanie było nie tylko przyjemne, ale i bezpieczne.

Sauna fińska, parowa czy na podczerwień? Rodzaje sauny i ich właściwości

Sauna to pomieszczenie lub kabina zaprojektowana do kąpieli cieplnych, w którym – w zależności od rodzaju, panują określone warunki, jeśli chodzi o temperaturę i wilgotność powietrza. To miejsce relaksu i regeneracji, które od wieków wykorzystywane jest w celach zdrowotnych i społecznych.

Sauna występuje w różnych wariantach – od suchej, przez parową po wersję na podczerwień. Każdy rodzaj sauny działa na organizm w inny sposób, a różnice dotyczą temperatury, wilgotności i działania terapeutycznego. To, z jakiej formy saunowania będziesz korzystać zależy od Twoich potrzeb, preferencji oraz oczekiwanych efektów.

Sauna fińska (sucha)

Sauna fińska inaczej sucha to najbardziej klasyczny rodzaj sauny. Wysoka temperatura (od 70°C do 90°C) i niska wilgotność powietrza (5-15%) tworzą suchą atmosferę. Wnętrze jest tu wyłożone drewnem. W fińskiej saunie zwykle stosuje się kamienie, na które wylewa się wodę, aby chwilowo podnieść wilgotność. Sauna sucha pomaga w oczyszczaniu organizmu, poprawia krążenie, wspomaga regenerację mięśni i skóry, a także ma działanie relaksacyjne. To odpowiednie rozwiązanie dla osób, które dobrze znoszą wysoką temperaturę i suche powietrze.

Sauna parowa (łaźnia parowa)

W saunie mokrej panuje wysoka wilgotność (około 100%) i niższa temperatura (40°C do 55°C). Para wodna jest wytwarzana przez specjalny generator, a powietrze jest nasycone wilgocią. Wnętrze pomieszczenia wykonane jest zwykle z ceramiki lub kamienia. Dlaczego warto korzystać z łaźni parowej? Wspiera ona nawilżenie skóry i leczenie problemów z układem oddechowym (np. kaszel, astma), a także działa odprężająco na mięśnie i stawy oraz wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn.

Sauna na podczerwień (sauna infrared)

Zamiast nagrzewać powietrze, sauna na podczerwień wykorzystuje promieniowanie IR, które przenika w głąb skóry (do 4 cm), ogrzewając ją bezpośrednio. W saunie infrared mamy temperaturę od 40°C do 60°C, a wilgotność również jest niewielka. Sauna na podczerwień to idealny wybór, jeśli nie lubisz wysokich temperatur, ale chcesz zredukować ból mięśni, poprawić krążenie krwi, a także zadziałać oczyszczająco na problematyczną skórę.

Sauna – co daje?

Systematyczne saunowanie niesie za sobą szereg korzyści, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Poddając organizm działaniu ciepła, nie tylko wywołujesz efekt intensywnego pocenia się, ale też szereg reakcji fizjologicznych korzystnych dla ciała i umysłu.

Jak sauna wpływa na organizm?

• poprawa krążenia – wysoka temperatura w saunie powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co zwiększa przepływ krwi. Szybsze krążenie umożliwia lepsze dotlenienie i odżywienie tkanek, a co za tym idzie – wspomaga regenerację mięśni, poprawia funkcjonowanie narządów wewnętrznych, a także wspiera układ sercowo-naczyniowy;
• detoksykacja organizmu – intensywne pocenie się w wysokiej temperaturze wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn i zanieczyszczeń, co wspiera procesy detoksykacji i poprawia kondycję skóry oraz funkcjonowanie układu limfatycznego, a także wspomaga usuwanie nadmiaru wody z organizmu;
• relaksacja – ciepło działa rozluźniająco na mięśnie, zmniejszając ich napięcie. To pozwala na szybszą regenerację po wysiłku fizycznym. Szczególnie po intensywnym treningu saunowanie może pomóc w łagodzeniu bólów mięśniowych, skurczów i zapobieganiu kontuzjom poprzez poprawę elastyczności tkanek;
• poprawa wyglądu skóry – ciepło i pocenie się otwierają pory skóry, co pomaga usunąć zanieczyszczenia i nadmiar sebum. Dodatkowo, poprawia się krążenie, co pozytywnie wpływa na kondycję skóry. Regularne korzystanie z sauny może zredukować trądzik, zaskórniki i poprawić jej ogólny koloryt, nadając jej zdrowy wygląd;
• wspomaganie pracy układu oddechowego – gorące powietrze w saunie pomaga rozluźnić śluz w drogach oddechowych, co może ułatwić oddychanie. W saunie parowej, wilgotność powietrza również pomaga nawilżyć błony śluzowe. Wizyta w saunie może pomóc osobom z problemami oddechowymi, takimi jak katar czy astma, poprzez udrożnienie dróg oddechowych i poprawę oddychania;
• redukcja stresu i lepsze samopoczucie – ciepło sprzyja rozluźnieniu ciała, co ma również wpływ na umysł. W wyniku tego organizm produkuje endorfiny – hormony szczęścia. Systematyczne saunowanie zmniejsza poziom stresu i napięcie psychiczne oraz poprawia nastrój;
• wspomaganie pracy układu odpornościowego – wysoka temperatura stymuluje produkcję białych krwinek, które są odpowiedzialne za zwalczanie infekcji. Regularne korzystanie z sauny wspomaga układ odpornościowy, poprawiając zdolność organizmu do walki z infekcjami i przeziębieniami;
• poprawa jakości snu – korzystanie z sauny przed snem może pomóc w lepszym zasypianiu, dzięki rozluźnieniu ciała i umysłu.

Sauna – przeciwwskazania

Pomimo licznych korzyści, saunowanie nie jest odpowiednie dla każdego. Jeśli masz jakiekolwiek problemy zdrowotne, przed pierwszą wizytą w saunie skonsultuj się z lekarzem, aby upewnić się, czy jest to dla Ciebie bezpieczne rozwiązanie.

Jakie są przeciwskazania do korzystania z sauny?

• choroby serca i układu krążenia – np. niewydolność serca, arytmia, po zawale, zakrzepowe zapalenie żył, miażdżyca,
• nadciśnienie tętnicze,
• niskie ciśnienie,
• ciąża – zwłaszcza w pierwszym trymestrze (do 12. tygodnia), ponieważ wysoka temperatura może wpłynąć na rozwój płodu i zwiększyć ryzyko poronienia lub innych komplikacji,
• choroby układu oddechowego – przewlekłe choroby płuc, infekcje układu oddechowego (np. przeziębienie, grypa, zapalenie oskrzeli),
• choroby nowotworowe,
• nadczynność tarczycy,
• żylaki,
• menstruacja,
• epilepsja,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• choroby nerek lub wątroby,
• choroby weneryczne.

Przygotowanie do wizyty w saunie

Starannie zaplanowana i odpowiednio przygotowana wizyta na saunie to fundament bezpiecznego i przyjemnego relaksu. Pamiętaj, by zawsze słuchać swojego ciała i korzystać z sauny zgodnie z indywidualnymi możliwościami.

Przed sauną

Przygotuj dwa ręczniki – jeden będzie potrzebny do okrycia się, siedzenia lub leżenia w saunie, natomiast drugi ręcznik szybkoschnący przyda się do osuszania ciała np. po prysznicu podczas fazy schładzania Spakuj też klapki , aby zminimalizować ryzyko poślizgnięcia oraz kontaktu z zabrudzeniami i bakteriami na wilgotnych powierzchniach. Klapki należy zdjąć przed wejściem do pomieszczenia/kabiny.

Jeśli w danym centrum SPA wymagane jest noszenie stroju kąpielowego, wybierz taki, który nie zawiera elementów syntetycznych lub metalowych, ponieważ mogą się one nagrzewać i powodować oparzenia. Najlepszą opcją jest jednak korzystanie z sauny w ręczniku lub bez odzieży (zgodnie z zasadami danego miejsca).

Zaplanuj lekki posiłek na ok. 1,5–2 godziny przed wizytą na saunie, aby nie czuć się ociężale, ale też nie być głodnym. Zrezygnuj z obfitych posiłków i ciężkostrawnych dań.

Zadbaj również o odpowiednie nawodnienie. Na 30 minut przed saunowaniem wypij szklankę wody, aby zapobiec odwodnieniu. Unikaj alkoholu przed i po saunie, ponieważ może to zwiększyć ryzyko odwodnienia oraz osłabić zdolność organizmu do regulacji temperatury.

Przed wejściem do sauny dokładnie umyj ciało pod prysznicem, aby usunąć zanieczyszczenia i pot, a następnie dokładnie je osusz. Zrezygnuj z używania balsamów, kremów i perfum, które mogą zatykać pory skóry lub wywoływać podrażnienia w wysokiej temperaturze.

Do sauny nie wchodź w okularach lub szkłach kontaktowych.

Podczas sesji w saunie

Pierwsze sesje nie powinny trwać dłużej niż 8-15 minut, szczególnie jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z sauną. Z czasem możesz wydłużać czas pobytu w saunie do 20-30 minut, ale nigdy nie przekraczaj tej granicy. Nie zmuszaj się do wytrzymywania w zbyt gorącej saunie. Jeśli poczujesz zawroty głowy, duszność, nudności lub dyskomfort, natychmiast opuść pomieszczenie.

Siadaj lub leż w saunie na ręczniku. Unikaj bezpośredniego kontaktu z gorącymi powierzchniami. Zacznij od niższych ławek, gdzie temperatura jest niższa, a gdy poczujesz się komfortowo, przejdź wyżej.

Sauna to miejsce relaksu – unikaj głośnych rozmów i hałasowania.

Jeśli masz czas, możesz wykonać kilka cykli na zasadzie nagrzewanie – schładzanie – odpoczynek (np. 2-3 cykle).

Po wizycie w saunie

Po wyjściu z sauny zrób przerwę na chłodzenie. Może to być zimny prysznic, skorzystanie z basenu lub po prostu kilkuminutowy relaks w chłodniejszym pomieszczeniu. To pomoże w normalizacji temperatury ciała i poprawi krążenie. Nie zapomnij uzupełnić płynów.

Jak często korzystać z sauny?

Częstotliwość korzystania z sauny zależy od indywidualnych potrzeb i celów. W przypadku zdrowych osób, optymalna częstotliwość to 2-3 wizyty w tygodniu. Ważne jest, aby nie przesadzać z czasem spędzonym w saunie i zawsze pamiętać o słuchaniu swojego ciała, dostosowując intensywność i częstotliwość do swoich możliwości.

Podsumowując, sauna to świetny sposób na poprawę zdrowia, samopoczucia i regenerację ciała. Regularne korzystanie z niej daje efekty nie tylko fizyczne, ale także psychiczne, pomagając odzyskać równowagę i spokój. Sesje w saunie są bezpieczne i dobre dla zdrowia, pod warunkiem, że przestrzegasz zasad bezpieczeństwa i uwzględniasz indywidualne potrzeby organizmu.