Smarowanie nart to stosunkowo niedrogi zabieg konserwacyjny, dzięki któremu można odpowiednio zadbać o żywotność sprzętu narciarskiego oraz bezpieczeństwo i płynność jazdy zarówno podczas szusowania po stokach, jak i poruszania się po płaskim terenie. Z nami dowiesz się, jak samodzielnie smarować narty, jaki rodzaj smaru użyć i które rozwiązanie – smarowanie nart na gorąco czy zimno jest lepsze.
Dlaczego smarowanie nart jest ważne?
Jeśli nie smarujesz regularnie nart, mogą one być narażone na wysychanie i nie będą się tak gładko ślizgać się po śniegu. To wpłynie negatywnie na komfort i wydajność jazdy, bo poruszanie się będzie wymagać większego wysiłku i pracy nóg. Poza tym tarcie pomiędzy nartami a śniegiem jest większe, gdy nie ma optymalnej warstwy smaru pomiędzy nimi, a to może powodować utratę kontroli nad deskami i zwiększać prawdopodobieństwo wypadku. Jeśli narty nie są w stanie odpychać wody, przyklejają się do śniegu i uniemożliwiają swobodne ślizganie. Dodatkowo nieposmarowane narty są narażone na rdzewienie, zwłaszcza na krawędziach, a przez to są bardziej podatne na np. wgniecenia, które są niebezpieczne. Odpowiednia konserwacja nart zapewnia lepszy poślizg w każdych warunkach śniegowych, dzięki czemu można jeździć szybciej i płynniej. Dzięki temu skręcanie i prowadzenie nart będzie łatwiejsze i bardziej przewidywalne.
Jak często smarować narty?
Nie ma ściśle określonych wytycznych, jeśli chodzi o to, jak często powinno się smarować narty. Niektórzy narciarze smarują swoje narty przed każdym wyjściem na stok czy trasy biegowe, z kolei inni tego typu prace serwisowe wykonują tylko 1-2 razy w sezonie. W większości przypadków sprawdza się smarowanie nart po 3-5 dniach jazdy. Minimalnie należy je smarować raz – na początku sezonu. W razie wątpliwości, przyjrzyj się ślizgom – jeśli wyglądają na „suche” (są na nich widoczne odbarwienia czy szare plamy), są szorstkie w dotyku, a narty jadą wolniej, warto poświęcić czas na ich smarowanie. Na konieczność ponawiania zabiegu smarowania nart wpływają takie czynniki, jak:
-
częstotliwość jazdy – w przypadku długich przerw między kolejnymi wizytami na stoku, narty mogą wyschnąć i wymagać smarowania zanim ponownie wybierzesz się do ośrodka narciarskiego;
-
rodzaj ślizgu – jeśli masz spiekane ślizgi to wymagają one częstszego smarowania niż ślizgi tłoczone, ponieważ tracą więcej wosku podczas jazdy z uwagi na ich porowatą strukturę;
-
zmienność temperatur i warunków śniegowych – woski są produkowane z myślą o konkretnych zakresach temperatur, dlatego w przypadku dużych wahań temperatury czy świeżych opadów śniegu, warto pomyśleć o serwisie nart. Jeśli jeździsz w cieplejszych warunkach, będziesz potrzebował rzadszego smarowania niż narciarz jeżdżący w bardzo niskich temperaturach;
-
teren, w którym się poruszasz na nartach – jeśli jeździłeś po kamienistym, pełnym lodowych odłamków lub korzeni terenie (np. w czasie freeride’u), to dobry powód, aby ponownie nasmarować narty i uniknąć ich dalszych uszkodzeń. Również jazda w puchu będzie wymagała częstszych sesji smarowania.
Czy trzeba smarować nowe narty?
Często zdarza się, że nowe narty są już odpowiednio nasmarowane, dlatego nie wymagają takiego zabiegu przed pierwszym użyciem. Jednak jeśli nie masz co do tego pewności, zawsze możesz je ponownie nawoskować, aby zwiększyć ich wydajność. Jeśli kupujesz używane narty, będą one wymagać nałożenia smaru przed użyciem, ponieważ nie wiesz, kiedy poprzedni właściciel wykonał tego typu prace konserwacyjne.
Smarowanie nart – samodzielnie czy w serwisie?
Nauka samodzielnej smarowania nart to przydatna umiejętność, która pozwoli Ci zaoszczędzić trochę pieniędzy w ciągu sezonu. Zwłaszcza jeśli dotyczy to podstawowego serwisu. Potrzebny będzie Ci odpowiedni sprzęt i technika (więcej w dalszej części poradnika).
Jeśli Twoje narty są zardzewiałe, mają poważniejsze uszkodzenia, nie masz odpowiednich narzędzi do konserwacji nart lub jesteś rekreacyjnym narciarzem, skorzystaj z pomocy specjalisty. Możesz np. wybrać się do profesjonalnego serwisu nart w sklepie stacjonarnym Sportano.pl w Homepark Targówek w Warszawie.
Rodzaje smarów narciarskich, czyli czym smarować narty?
Na rynku dostępne są różne rodzajów smarów o odpowiedniej żywotności, przeznaczone na konkretne warunki. Ostateczny wybór odpowiedniego produktu zależy, od tego, jaki rodzaj narciarstwa uprawiasz i w jakich warunkach jeździsz. Jednym z kryteriów podziału smarów do nart jest zakres temperatur, w których się sprawdzą:
-
uniwersalne – odpowiednie na szeroki zakres temperatur;
-
dedykowane do określonych temperatur – mogą być oznaczane za pomocą kolorów, zakres temperatur dla danego koloru jest wskazany przez producenta na opakowaniu.
Rodzaje smarów do nart ze względu na zastosowanie
Z uwagi na przeznaczenie smary do nart dzielą się na:
-
poślizgowe – używane w narciarstwie biegowym, zjazdowym i alpejskim oraz w snowboardzie. Pozwalają uzyskać świetny poślizg, dzięki temu, że sprawnie odprowadzają wodę spod nart;
-
trzymające – tzw. smary lub kleje hamujące są wykorzystywane przez narciarzy biegowych preferujących styl łyżwowy. Zapewniają dobrą przyczepność do podłoża. Dodatkowo wyróżniamy gripy (na świeży śnieg), klistry (na kilkudniowy, zmrożony śnieg) i grip tape (smar nanoszony na odbicie).
Rodzaje smarów narciarskich ze względu na stan skupienia
Smary do nart mogą mieć formę:
-
kostki lub bloku – używany najczęściej przez narciarzy zjazdowych. Wosk topi się na narty za pomocą żelazka, a następnie jest on zeskrobywany i szczotkowany. Dzięki temu wnika głęboko w pory i jest trwalszy, ale jego nakładanie trwa dłużej i wymaga nieco więcej pracy.
-
sprayu (aerozol) – przeznaczony przede wszystkim do poprawek w ostatniej chwili na stoku czy trasie;
-
płynu – zwykle stosowany na zimno. Dobrze sprawdza się do szybkiego serwisu podczas sesji na stoku czy trasie;
-
pasty – zwykle dedykowany niewielkim poprawkom na zimno, gdy narty zaczną odmawiać posłuszeństwa i wyraźnie będziesz odczuwać, że jazda po płaskim terenie czy mało nachylonym stoku wymaga coraz większego wysiłku.
Rodzaje smarów ze względu na skład chemiczny
Smary do nart mogą być produkowane na bazie parafiny lub fluoru. Wyróżniamy:
-
smary hydrocarbonowe – wytwarzane z parafiny. Sprawdzą się w różnych temperaturach oraz na wszystkich poziomach narciarstwa;
-
smary fluorowe – dzielą się dodatkowo na nisko-, średnio- (najlepsze na niskie temperatury i małą wilgotność) i wysokofluorowe (odpowiednie na wyższe temperatury i dużą wilgotność) oraz tzw. cery (100% fluoru)
Sprzęt do smarowania – co jest potrzebne do serwisu nart?
Konserwację nart możesz wykonać przy użyciu kompletnego zestaw do smarowania desek, dzięki czemu masz pewność właściwego dopasowania. Alternatywnie możesz skorzystać z poniższej listy kontrolnej niezbędnych rzeczy:
-
imadło – pozwoli utrzymać narty w jednej pozycji;
-
żelazko do nart (ewentualnie stare żelazko do prasowania ubrań);
-
nylonowa lub miedziana szczotka;
-
plastikowy skrobak lub cyklina;
-
miękka ściereczka z bawełny lub mikrofibry;
-
zabezpieczenie na podłoże pod imadło (np. folia, na którą będą spadać ewentualne nadwyżki smaru);
-
smar uniwersalny lub inny rodzaj smaru do nart.
Wszystkie niezbędne rzeczy do samodzielnego serwisu sprzętu narciarskiego od takich sprawdzonych marek, jak: TOKO, HEAD, HOLMENKOL czy Swix, znajdziesz na Sportano.pl.
Jak smarować narty?
Narty można smarować dwoma sposobami: na gorąco (bardzo skuteczny i trwały, ale czasochłonny) lub na zimno (mnie trwały, odpowiedni do szybkiego serwisu podczas pobytu na stoku).
Smarowanie nart na gorąco
Ważne:
- Postaraj się na dzień/noc przed smarowaniem przenieść narty do ciepłego pomieszczenia.
- Jeśli do woskowania używasz zwykłego żelazka, uważaj na temperaturę! Najlepiej wybierz temperaturę jak przy prasowaniu ubrań z wełny/jedwabiu.
Jeśli zastosujesz się do poniższych kroków i będziesz bardzo ostrożny, samodzielne smarowanie nart nie będzie problematyczne.
-
Zamocuj narty w imadle tak, aby podstawa była skierowana ku górze i nie zsuwała się.
-
Ustaw żelazko na odpowiednią temperaturę i wstępnie je rozgrzej.
-
Wyczyść i osusz spód nart używając ściereczki z mikrofibry.
-
Przy użyciu szczoteczki usuń grubsze zanieczyszczenia. Dokładnie wyczyść również pęknięcia i pory. W razie potrzeby użyj delikatnie papieru ściernego, a następnie taśmy, aby ściągnąć pozostałe cząstki i kurz. Szczotkuj wzdłuż nart tylko w jednym kierunku – od przodu w kierunku tyłu.
-
Przytrzymaj smar bazowy przy żelazku, aby zmiękł i zaczął spływać wzdłuż żelazka.
-
Zacznij przesuwać żelazko tam i z powrotem po narcie (od czubka do końca), aby wosk równomiernie kapał na podłoże. (Możesz też rozetrzeć gorący wosk równomiernie na ślizgu, a następnie przejechać po nim żelazkiem).
-
Powolnym ruchem rozprowadź wosk na narcie za pomocą gorącego żelazka (z dala od czubka narty). Unikaj długiego zatrzymania żelazka w jednym miejscu.
-
Poczekaj, aż pierwsza warstwa smaru wyschnie (zajmie to około godziny).
-
Za pomocą plastikowego skrobaka wygładź równomiernie pierwszą warstwę wosku.
-
Powtórz kroki od smarowania jeszcze co najmniej jeden raz używając już smaru właściwego.
-
Poczekaj aż kolejne warstwy wyschną (przynajmniej 4 godziny).
-
Następnie usuń nadmiar preparatu zaczynając od krawędzi, a potem kierując się od przodu do tyłu narty, aż powierzchnia będzie gładka i płaska.
-
Energicznie wyszczotkuj podstawę narty i wytrzyj szmatką wszelkie pozostałości. Nic nie powinno przywierać do powierzchni ślizgu.
Smarowanie nart na zimno
Wykonuje się je najczęściej przy użyciu smaru do nart w sprayu, paście lub płynie. To rozwiązanie doraźne sprawdzające się w momencie, gdy potrzebujesz szybko zwiększyć osiągi w krótkim czasie, a nie masz możliwości wykonania smarowania na gorąco. Wystarczy wybrany preparat rozprowadzić po powierzchni ślizgów według zaleceń producenta i wyrównać powstałą warstwę przy użyciu korka czy dedykowanej szczotki. Ważne: przed rozpoczęciem nakładania smaru do nart na zimno należy usunąć stary smar przy użyciu szczotki miedzianej lub dedykowanego preparatu.
Czy należy smarować narty po sezonie zimowym?
Nałożenie świeżej warstwy smaru po zakończeniu sezonu narciarskiego stanowi odpowiednią ochronę przed zniszczeniami i pozwala zapobiec m.in.: powstawaniu rdzy. Nasmarowane narty w mniejszym stopniu narażone są na utlenianie podczas letnich miesięcy, dzięki czemu nie wysuszają się (konkretnie to polietylen, który jest stosowany do produkcji ślizgów), są trwalsze i na dłużej zachowują wysokie właściwości ślizgowe. Pamiętaj, aby przed odłożeniem nart do schowka, oczyścić je z zabrudzeń (wystarczy miękka gąbka, ciepła woda i delikatny płyn np. do mycia naczyń), pozbyć się starego smaru i wykonać konserwację z użyciem odpowiedniego smaru na gorąco (bez cyklinowania). Na czas przechowywania nart możesz pokryć ślizgi smarem konserwującym (ma on właściwości ochronne, nie służy do jazdy).
Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz narciarską przygodę, czy też od lat regularnie wyjeżdżasz do ośrodków narciarskich, będziesz chciał ślizgać się na świeżo nasmarowanych nartach. Warto pamiętać, że odpowiednia konserwacja nart zarówno przed, w trakcie, jak i po sezonie jest istotna z uwagi na żywotność sprzętu, ale także czerpania przyjemności z jazdy w różnych temperaturach i warunkach śniegowych.