Miłośnicy bushcraftu starają się być przygotowani na każdą sytuację. Rozważają też, jak się zachować gdy ziści się najczarniejszy scenariusz i trzeba będzie stawić czoła prawdziwemu kataklizmowi. Jeśli interesuje Cię ten rodzaj aktywności i chcesz bliżej poznać metody radzenia sobie w ekstremalnych sytuacjach, jedną z pierwszych rzeczy, jaką przyjdzie Ci opanować, jest przygotowanie plecaka ucieczkowego. Podpowiadamy, jakie są zasady pakowania plecaka ewakuacyjnego i co powinno się w nim znaleźć.
Czym jest plecak ucieczkowy?
Plecak ucieczkowy inaczej zwany jest plecakiem ewakuacyjnym lub określa się go skrótem BOB (bug-out bag). Umiejętność przygotowania takiego ekwipunku przypisywana jest fanom bushcraftu i rzeczywiście bywa przydatna podczas tej aktywności (więcej w artykule Bushcraft – co to jest i jak zacząć?).
W rzeczywistości jest ona podstawą pokrewnego mu preppingu (ang. preparation – przygotowanie). Preppersi to ludzie, którzy zdobywają wiedzę i umiejętności radzenia sobie bez wsparcia nowoczesnego sprzętu oraz gromadzą zapasy, dzięki którym będą w stanie przetrwać w skrajnie trudnych warunkach. Koncentrują się na przeżyciu, gdyby urzeczywistniły się czarne scenariusze i nagle przyszło im funkcjonować bez ważnych zdobyczy cywilizacji.
Plecak ucieczkowy przygotowywany jest po to, aby w przypadku zagrożenia nie tracić już czasu na szukanie akcesoriów, które mogą się przydać podczas ewakuacji i kilkudniowego pobytu poza domem – np. w górach lub w pobliskim lesie.
Plecak ucieczkowy – kiedy konkretnie może się przydać?
Do niedawna plecak ucieczkowy kojarzony był głównie z rejonami świata, które są najmocniej zagrożone takimi kataklizmami jak: trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, cyklony, gigantyczne pożary lasów czy gwałtowne powodzie. Miał też służyć osobom, które znalazły się w miejscu ataku terrorystycznego oraz umożliwić wydostanie się z pułapki, gdy dojdzie do niepokojów społecznych. W Polsce, gdzie z większością tych zagrożeń jak dotąd nie mieliśmy do czynienia, temat do pewnego czasu nie budził dużego zainteresowania. Więcej uwagi poświęcali mu jedynie prawdziwi pasjonaci, mocno zaangażowani w bushcraft i prepping.
Sytuacja zmieniła się wraz z wybuchem wojny za naszą wschodnią granicą. Osoby związane z wojskowością oraz obroną cywilną coraz częściej zachęcają nas do nabywania bushcraftowych i preppingowych umiejętności, pozwalających na przeżycie w skrajnych warunkach.
Plecak ucieczkowy – co powinien zawierać?
Gotowy plecak ucieczkowy musi zawierać szeroki wachlarz sprzętu, który wzajemnie się uzupełnia i pozwoli zaspokoić podstawowe potrzeby. Używając tego, co spakujesz do środka, trzeba będzie przeżyć na łonie natury. Bez dostępu do źródeł zasilania i ogrzewania, bez możliwości zakupu żywności i butelkowanej wody czy skorzystania z opieki medycznej.
Jego zawartość musi być dobrze przemyślana. Z jednej strony trzeba pilnować tego, by nie był przeładowany, bo jest to bagaż podręczny i przez cały ten czas trzeba będzie go nosić na plecach. Z drugiej strony, należy mieć na uwadze fakt, że w chwili próby brak któregoś z kluczowych przedmiotów może mieć przykre konsekwencje.
Jaki scenariusz wziąć pod uwagę?
Zakłada się, że plecak ucieczkowy powinien zawierać akcesoria niezbędne do przetrwania 72 godzin. Wynika to z doświadczeń amerykańskich specjalistów od bushcraftu, którzy są zdania, że to czas wystarczający, by dotarły do Ciebie wyspecjalizowane służby, zdolne udzielić pomocy.
Pamiętaj, że zawartość takiego plecaka może być różna w zależności od tego, na jaki konkretnie kataklizm się szykujesz, jaka jest pora roku i ile osób finalnie będzie korzystało z ekwipunku. Jeśli zagrożenie staje się realne, a Twój plecak ucieczkowy ma służyć całej rodzinie, przygotuj niezbędne akcesoria, a po spakowaniu schowaj go w miejscu, które jest łatwo dostępne. Powiadom swoich bliskich, gdzie on się znajduje i do czego służyć ma jego zawartość. Im więcej osób zostanie wtajemniczonych w Twój plan, tym lepiej.
Jaki model plecaka wybrać?
Wybierając plecak, miej na uwadze, że w chwili próby będzie on Twoim towarzyszem nawet przez kilka dni, dlatego powinien gwarantować odpowiedni komfort.
Idealnego modelu szukaj wśród plecaków turystycznych lub wojskowych. Sprawdź czy ma właściwy system nośny: wygodne szelki, pas biodrowy i pas piersiowy. Najlepiej, gdyby miał sprawny system wentylacji, który latem przyniesie ulgę Twoim plecom.
Pojemność zależy od ilości osób, które korzystać będą ze sprzętu. Jeśli zamierzasz spakować do niego jedynie to z czego sam/-a będziesz korzystać, powinien wystarczyć Ci model 30-litrowy. Jeśli mają tam znaleźć się akcesoria dla całej rodziny, rozważ zakup plecaka o nieco większym litrażu, ale nie przesadzaj z jego gabarytami. Pamiętaj, że w takim układzie z wielu rzeczy korzystać będziecie wspólnie.
Plecak ucieczkowy – lista przydatnych akcesoriów
Co powinien zawierać typowy plecak bushcraft przygotowany z myślą o ewakuacji? Przede wszystkim akcesoria, dzięki którym zaspokoisz podstawowe potrzeby: zapewnisz wodę i pokarm oraz zadbasz o komfort termiczny. Pomyśl też o sprzęcie, który ułatwi Ci poruszanie się po zmroku i nawigację (bo zakładamy, że celem jest dotarcie do bezpiecznego miejsca) oraz komunikację z bliskimi.
Zapewne każdy doświadczony fan tej dyscypliny ma swój własny przepis na plecak ucieczkowy – wyposażenie go w akcesoria. Jeśli jednak dopiero zaczynasz swoją przygodę z bushcraftem lub jesteś początkującym preppersem, możesz skorzystać z poniższych podpowiedzi.
Butelka i filtr do wody
Niezależnie od tego przed czym uciekasz, będziesz potrzebować wody. Problem w tym, że plecak ucieczkowy ma ograniczoną pojemność i nie zmieścisz w nim zapasów na 3 dni. Zabierz więc pojedynczą butelkę (może to być butelka sportowa bądź turystyczna) oraz niewielki filtr do uzdatniania wody (np. LifeStraw Peak Gravity). Możesz też postawić na połączenie obu rozwiązań i wybrać butelkę z zamontowanym filtrem (np. CamelBak Eddy z filtrem LifeStraw 1000 ml charcoal). Dzięki temu będziesz mógł/mogła korzystać z niemal każdego źródła, bez obawy, że skończy się to zatruciem.
Więcej w artykule: Uzdatnianie wody pitnej w terenie.
Żywność liofilizowana
Ze względów praktycznych zwykły prowiant warto zastąpić liofilizatami, czyli żywnością, z której składu wyeliminowano wodę. Dzięki temu są one lekkie i wygodne w transporcie. Wystarczy zalać zawartość saszetki wrzątkiem, aby otrzymać pełnowartościowy obiad.
Niewielka kuchenka z kartuszem
Kuchenka turystyczna i mały kartusz przydadzą się choćby do przyrządzenia ciepłego posiłku z liofilizatów. Przy niższych temperaturach kubek gorącej herbaty będzie wybawieniem. Zdecydowanie warto znaleźć na nie miejsce w plecaku.
Przeczytaj poradnik: Jaka kuchenka turystyczna.
Krzesiwo
Pamiętaj, że zapałki mogą zamoknąć, a zapalniczka bądź piezozapalnik w kuchence ulec awarii, dlatego dobrze jest mieć ze sobą krzesiwo, które jest najbardziej niezawodnym narzędziem do rozpalania ognia.
Nóż
Dobry nóż bushcraftowy to podstawa! Jest to sprzęt bardzo wszechstronny, który przyda się zarówno podczas wykonywania prac obozowych, jak i w polowej kuchni.
Multitool
Oprócz noża, można zastanowić się nad praktycznym multitoolem. Mając taki zestaw, zyskasz dodatkowe narzędzia, umożliwiające np. naprawę sprzętu.
Sztućce turystyczne
Warto też rozważyć zabranie ze sobą sztućców turystycznych, które nie ważą dużo, a znacznie ułatwią spożywanie posiłków.
Kubek
Nie zapomnij zabrać ze sobą naczynia, w którym zagotujesz wodę i podgrzejesz posiłek. Do tego powinien wystarczyć mały kubek turystyczny (np. Primus 4-Season Mug 300 ml), który można przytroczyć na zewnątrz plecaka.
Lekki śpiwór lub folia NRC
Jeśli przygotowujesz ekwipunek wyłącznie na własny użytek, jest szansa, że zmieści się tam mały śpiwór turystyczny (najlepiej puchowy), który zapewni komfort snu. W przypadku większej liczby osób, optymalnym rozwiązaniem będzie folia termoizolacyjna (np. Salewa Rescue Blanket), która nie zajmuje dużo mniej miejsca, a jest w stanie ochronić Was przed wychłodzeniem.
Ciepła kurtka puchowa
Plecak ucieczkowy nie pomieści zbyt wielu ubrań. Warto więc zabrać ze sobą coś, co zapewni maksymalny komfort termiczny przy niewielkiej wadze i objętości. Takie właściwości ma lekka kurtka puchowa (np. Patagonia Down Sweater Hoody).
Lekka kurtka membranowa lub peleryna przeciwdeszczowa
Planując taką akcję, dobrze jest przygotować coś, co będzie chronić przed intensywnym deszczem. Jeśli w Twoim plecaku jest jeszcze sporo miejsca, możesz spakować lekką kurtkę z membraną (najlepiej z laminatem 2-warstwowym). Alternatywą są lekkie i kompaktowe peleryny przeciwdeszczowe.
Chusta Buff
Zaletą chusty Buff jest duża uniwersalność. Może Ci służyć jako czapka, opaska, szalik czy maseczka. Zdecydowanie warto ją mieć.
Polecamy nasz artykuł: Chusta Buff.
Apteczka
Podczas ucieczki, raczej nie będzie szansy, żeby skorzystać z pomocy służby zdrowia. Będziesz więc zdany/-a na to, co znajdzie się w Twojej apteczce. Pamiętaj, by spakować do niej lekarstwa zażywane na co dzień, środki do dezynfekowania ran, materiały opatrunkowe, preparaty uśmierzające ból czy też lekarstwa na dolegliwości żołądkowe.
Czołówka
Nie zapomnij spakować do plecaka latarki, która umożliwi Ci poruszanie się po zmroku. Najlepszym rozwiązaniem będzie mała, energooszczędna czołówka. Jeśli jest zasilana bateriami, zabierz dodatkowy komplet. Gdy masz wersję na akumulatorki, pamiętaj by były naładowane.
Więcej w poradniku: Latarka czołówka.
Krótkofalówki
Jeśli chcesz mieć skuteczny system łączności, który będzie działać niezależnie od operatorów telefonii komórkowej, możesz wyposażyć swoich bliskich w krótkofalówki.
Power bank
Gdy zabierzesz ze sobą elektronikę, przyda się awaryjne źródło zasilania. Bezcenny będzie power bank o dużej pojemności. Możesz też pomyśleć o turystycznych panelach solarnych, które gwarantują pełną niezależność w tej kwestii.
Kompas i papierowa mapa
Chociaż dzisiaj w powszechnym użyciu są mapy online oraz urządzenia GPS to w krytycznym momencie warto mieć przy sobie tradycyjne przyrządy nawigacyjne – takie jak kompas, które nie są uzależnione od źródeł zasilania. Papierową mapę dobrze jest zabezpieczyć przed przemoczeniem, przyda się więc wodoodporny mapnik (np. Sea to Summit Waterproof Map Cases clear).
Trytytki
Przydają się w różnych sytuacjach. Na wszelki wypadek, możesz spakować je do plecaka ucieczkowego i wykorzystać gdyby doszło do jakiejś nietypowej awarii.
Dokumenty i gotówka
W przypadku klęsk żywiołowych i katastrof lepiej mieć przy sobie dokumenty w formie papierowej oraz pewien zapas gotówki.