Góry jesienią mają niepowtarzalny klimat, a kolorytu wycieczkom nadają pejzaże o wyjątkowo bogatej palecie barw. Gdzie warto pojechać, by nacieszyć oczy widokiem wzniesień otulonych jesienną szatą? W tym artykule przedstawimy najpiękniejsze szlaki piesze w Polsce, które o tej porze roku jeszcze zyskują na atrakcyjności.
Oto nasz subiektywny ranking tras, idealnych na piesze wędrówki, gdy jesień jest w pełni i trzeba wziąć pod uwagę szybciej zapadający zmrok. Znajdziecie tu przykłady wycieczek w polskie góry o rozsądnej długości, które jednak dostarczą Wam sporej dawki wrażeń.
1. Rudawy Janowickie – szlak na Wielką Kopę przez Kolorowe Jeziorka
Mapa nr 1: Trasy piesze dla każdego – wycieczka z Wieściszowic przez Kolorowe Jeziorka na Wielką Kopę i z powrotem (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/bologasasu )
Jesień w górach kojarzy się z intensywnymi kolorami, które wlewają w nasze serca sporą dawkę optymizmu. Piesze wędrówki o tej porze roku można jeszcze bardziej ubarwić, wybierając za cel miejsca takie, jak Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janowickich. Mowa o położonych u podnóża Wielkiej Kopy (871 m n.p.m.) czterech niewielkich górskich stawach, których wody zabarwione zostały występującymi tu związkami chemicznymi. Jeziorka: Żółte, Purpurowe, Błękitne oraz Zielone, otoczone ciekawymi skałkami i okazałymi drzewami, przyciągają turystów o każdej porze roku, jednak w jesiennej scenerii wyglądają szczególnie atrakcyjnie.
Trasa z parkingu w Wieściszowicach przez Kolorowe Jeziorka na Wielką Kopę i z powrotem liczy ok. 6,5 km i będzie doskonałą propozycją na krótki rodzinny spacer, połączony z barwną sesją zdjęciową.
2. Beskid Wyspowy – szlak na Luboń Wielki
Mapa nr 2: Najpiękniejsze szlaki w Polsce – pętla z Rabki-Zdrój na Luboń Wielki. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/nabuhuhalo )
Gdybyśmy spośród wszystkich polskich schronisk mieli wskazać to najoryginalniejsze, zapewne wytypowalibyśmy obiekt wzniesiony na Luboniu Wielkim w Beskidzie Wyspowym. Jest to budynek o nieproporcjonalnie wysokiej podmurówce, z drewnianym piętrem i spadzistym dachem, charakterystycznym dla chat w stylu góralskim. Wielu osobom przypomina on domek Baby Jagi. To bajkowe miejsce jesienią nabiera dodatkowej magii. Wszystko za sprawą okolicznych drzew. Porastająca wierzchołek buczyna karpacka, mieni się wówczas wyrazistymi barwami, tworząc iście baśniową scenerię.
Na szczyt Lubonia Wielkiego prowadzą cztery szlaki turystyczne. Jeśli szukacie niedługiej, ale atrakcyjnej górskiej pętli, rekomendujemy wycieczkę z Rabki-Zdrój Zaryte żółtym szlakiem przez Perć Borkowskiego (ten odcinek prowadzi przez gołoborze i nie jest polecany początkującym turystom). By nie powtarzać trasy, można zejść szlakiem niebieskim. W tym wariancie do pokonania będzie zaledwie 7 km, więc jest to ciekawa propozycja, gdy dysponuje się ograniczonym czasem.
3. Beskid Niski – szlak z Bartnego do Rezerwatu Kornuty
Mapa nr 3: Pomysł na piesze wędrówki – pętla z Bartnego prowadząca do Rezerwatu Kornuty. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/hosusujebo )
Gdzie pojechać, jeśli priorytetem jest złapanie oddechu i odpoczynek od miejskiego zgiełku? Dobrym pomysłem będą piesze wędrówki w Beskidzie Niskim.
Pasmo to leży poza utartymi szlakami, więc niezależnie od pory roku jest wolne od tłumów turystów. Zadumie służą drewniane cerkwie, cmentarze przypominające o bitwach z okresu I wojny światowej, czy komponujące się dziś z naturą, pozostałości dawnych łemkowskich osad.
W tych górach ma się wrażenie, że czas płynie dużo wolniej. By poczuć ich niezwykły klimat, najlepiej udać się w okolice wsi Bartne – spokojnej miejscowości z piękną cerkwią Świętych Kosmy i Damiana oraz legendarną bacówką. To właśnie we wspomnianym schronisku PTTK serwowane są słynne pierogi łemkowskie oraz odbywają się oryginalne sesje fotograficzne przed wejściem.
Już sam spacer po Bartnem jest dobrym sposobem na naładowanie akumulatorów. Wędrówka po okolicznych szlakach, będących w jesiennym anturażu, pozwoli jeszcze bardziej się wyciszyć. My na tę porę roku proponujemy liczącą 12 km, pętlę prowadzącą obrzeżami Magurskiego Parku Narodowego do Rezerwatu Kornuty, gdzie znajduje się osobliwe rumowisko. Wystające z ziemi piaskowce przypominają diabelskie rogi, co też przyczyniło się do powstania wielu barwnych legend. Skalne głazy porośnięte mchem, wyglądają nad wyraz tajemniczo, a sąsiedztwo drzew pełnych pożółkłych liści dodaje temu miejscu uroku.
4. Tatry Zachodnie – szlak na Czerwone Wierchy
Mapa nr 4: Polskie góry w pełnej krasie – jeden z wariantów trasy na Czerwone Wierchy ze startem i metą w Kirach. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/jadobebeba)
Jeśli mielibyśmy wymienić najpiękniejsze szlaki w Polsce, bez podziału na pory roku, ta trasa zajęłaby jedno z czołowych miejsc. Ścieżka przebiegająca przez Czerwone Wierchy to klasyk, który musi przejść każdy szanujący się miłośnik najwyższych polskich gór. Dlaczego warto wybrać się na taką wycieczkę jesienią? Odpowiedź na to pytanie ukryta jest w nazwie, jaką zwykło się określać cztery dostojne dwutysięczniki: Ciemniaka (2096 m n.p.m.), Krzesanicę (2122 m n.p.m.), Małołączniaka (2096 m n.p.m.) i Kopę Kondracką (2005 m n.p.m.).
Wspomniane wzniesienia, chociaż przez cały rok przyciągają turystów rozległymi widokami, to najatrakcyjniej prezentują się właśnie wtedy, gdy porastająca zbocza, wysokogórska roślina o nazwie sit skucina, zaczyna mienić się wyrazistymi barwami – od jaskrawych czerwieni po przyjemne brązy. Trasę można zaplanować na wiele sposobów. My, ze względu na krótsze jesienne dni, proponujemy niezbyt długą (17 km) atrakcyjną pętlę ze startem i metą w Kirach.
5. Gorce – szlak na Turbacz
Mapa nr 5: Szlaki piesze w Polsce – pętla z Łopusznej, która zaprowadzi nas na Turbacz i kilka malowniczo położonych hal. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/dulebonuja )
Niektórzy twierdzą, że Tatry najlepiej jest oglądać z pewnej odległości. Z roli tarasu widokowego do podziwiania najwyższych gór w Polsce, doskonale wywiązują się malownicze hale w Gorcach. O tej porze roku szczyty monumentalnych skał często są pokryte pierwszym śniegiem, przez co z oddali wyglądają jeszcze dostojniej. Ciekawie prezentuje się też, rozdzielająca te dwa pasma, Kotlina Nowotarska, która mieni się kolorami jesieni.
Na Turbacz prowadzą aż cztery szlaki piesze, więc można opracować różne warianty wycieczki. My proponujemy pętlę z Łopusznej. Powyższa trasa prowadzi przez kilka malowniczych hal, dzięki czemu spaceruje się wśród szumiących traw i można nacieszyć oczy pięknymi panoramami.
Dla widoku otulających taką scenografię, porannych mgiełek, warto wcześnie wyruszyć na szlak, lub rozbić wycieczkę na dwa dni, rezerwując sobie nocleg w schronisku, które znajduje się nieopodal najwyższego wzniesienia Gorców.
6. Pieniny – szlak na Sokolicę i Trzy Korony
Mapa nr 6: Pomysł na krótką wycieczkę, po Pieninach – w formie pętli z Krościenka nad Dunajcem. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/hohopafopa)
Białe wapienne skałki są wizytówką Pienin – przez niektórych nazywanych „Małymi Tatrami”. Z pienińskich punktów widokowych świetnie prezentują się zarówno dostojne Tatry, jak i wąska, malowniczo wijąca się pośród okolicznych wzniesień, nitka bystrego Dunajca. Są tam też, owiane legendami, ruiny Zamku Pienińskiego.
Turyści odwiedzający to niewielkie pasmo jesienią, mogą liczyć na kolejną atrakcję – niesamowity festiwal kolorów, który trwa wówczas, gdy zbocza gór mienią się fantastycznymi odcieniami żółci i czerwieni.
Atutem Pienin jest ich dostępność. Chociaż są tu łańcuchy i skaliste przepaście – będziemy mieli okazję przejść nawet szlakiem, w którego nazwie jest słowo „perć” – to skala trudności jest zdecydowanie niższa, niż podczas wędrówek po Tatrach. Bez problemu wyznaczymy tu trasę na pół dnia, odpowiednią dla mniej zaawansowanych turystów.
7. Bieszczady – szlak na Połoninę Wetlińską
Mapa nr 7: Polskie góry jesienią – trasa z Kalnicy przez Połoninę Wetlińską do Brzegów Górnych. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/dumecurufo )
By móc podziwiać bieszczadzką jesień w pełnej krasie, najlepiej przyjechać w październiku. To wówczas czeka na nas niesamowity spektakl barw. Wędrując żółciejącymi połoninami, możemy z góry przyglądać się bezkresnym lasom bukowym, mieniącym się fantastycznymi odcieniami czerwieni, pomarańczu, żółci oraz zieleni. Nierzadko tę kompozycję dopełniają: świecące nisko nad horyzontem, październikowe słońce oraz otulające doliny, malownicze mgiełki.
Jedna z najbardziej malowniczych tras w Bieszczadach prowadzi przez Połoninę Wetlińską. Przejście otwartą granią gwarantuje niezapomniane widoki, a dodatkową atrakcją będzie wizyta w najwyżej położonym schronisku w Bieszczadach – Chatce Puchatka (1228 m n.p.m.). Nowoczesnym obiekcie, który w 2022 roku zastąpił kultowy, ale bardzo skromny murowany domek.
8. Bieszczady – szlak na Tarnicę, Halicz i Rozsypaniec
Mapa nr 8: Najpiękniejsze szlaki w Polsce – pętla z Wołosatego przez Tarnicę, Halicz i Rozsypaniec. (Żródło: mapy.cz. / https://pl.mapy.cz/s/fovepavuke )
To prawdziwy bieszczadzki klasyk, podczas którego podziwiać będziemy pejzaże, zaliczane do najpiękniejszych w polskich górach. Pierwszy odcinek trasy prowadzi przez bukowy las, wyglądający uroczo w jesiennej szacie. Jednak prawdziwe atrakcje czekają nas po wyjściu na grań, z której – jak na dłoni – widoczne są pożółkłe połoniny, wznoszące się nad kolorowymi lasami.
Dla turystów wybierających tę trasę, celem numer jeden jest Tarnica – najwyższy szczyt naszej części Bieszczad i wierzchołek, na który trzeba wejść, gdy marzy się o zdobyciu Korony Gór Polski (więcej w artykule: Korona Gór Polski). Stąd doskonale widać zataczającą łuk ścieżkę, która prowadzi przez Halicz i Rozsypaniec. Bezkresna przyroda i zmieniające się z każdym kilometrem perspektywy, dodają sił, niezbędnych by pokonać dosyć długą, bo 19-kilometrową pętlę. To jedna z niewielu klasycznych tras w Bieszczadach, która zaczyna się i kończy w tym samym miejscu – ułatwiając organizatorom wycieczki logistykę.