Co to jest trekking? Dlaczego warto go uprawiać? Historia trekkingu i jego rodzaje  

Pierwsze skojarzenie, jakie najczęściej nasuwa na myśl na hasło “trekking” to chodzenie po górach, co nie do końca w pełni oddaje istotę tej aktywności fizycznej. Dowiedz się, co to jest trekking i jakie są jego rodzaje. Sprawdź wskazówki, które pomogą Ci wejść w świat trekkingu górskiego i nie tylko.

Czym jest trekking? Podstawowa definicja trekkingu

Nazwa trekking wywodzi się od angielskiego słowa trek, które oznacza wędrówkę. Określenie wiąże się z Wielką Wędrówką (Groot Trek), czyli migracją ludu Burów, który w latach 30. i 40. XIX wieku skolonizował południową część Afryki.  W języku południowoafrykańskim używa się słowa Boer oznaczającego uciążliwą podróż na piechotę. Według Słownika Języka Polskiego PWN, trekking to piesza wyprawa turystyczna w egzotyczny, trudny i niedostępny region.

Najczęściej o trekkingu mówi się, gdy mamy do czynienia z kilkudniową lub dłuższą wędrówką, która odbywa się w bardzo wymagającym terenie i w trudnych warunkach klimatycznych (np. pustynia, lądolód, dżungla itp.). Niejednokrotnie trasa przebiega poza utartymi ścieżkami i po odludnych miejscach, wiąże się z nocowaniem pod namiotem i noszeniem całego ekwipunku ze sobą, dlatego potrzebny jest odpowiedni sprzęt oraz przygotowanie fizyczne.

Historia trekkingu. Od kiedy chodzenie po górach stało się popularną aktywnością?

Początki trekkingu jako rodzaju aktywności turystycznej sięgają lat 50. XX wieku i wiążą się z osobą brytyjskiego pułkownika Jimmiego Robertsa. Legendarny himalaista i odkrywca (jako pierwszy wszedł na sześciotysięcznik Mera Peak w 1953 roku) założył agencję trekkingową Mountain Travel w 1964 roku w Nepalu, która organizowała wyprawy również dla osób bez doświadczenia w pieszych wędrówkach po górach. Działania „ojca trekkingu” (jako pierwszy użył słowa trekking w odniesieniu do wycieczek w najwyższe szczyty Himalajów) wpłynęły też na życie Szerpów – turystyka górska stała się ich podstawowym źródłem dochodu i zatrudnienia.

Rodzaje trekkingu

Ze względu na szeroki zakres miejsc, w których można uprawiać trekking, dzieli się tę formę aktywności na kilka rodzajów.

Trekking górski

Zamiennie nazywany trekkingiem klasycznym łączy w sobie elementy hikingu, czyli długiego spaceru o różnym stopniu intensywności oraz wspinaczki. Wśród światowych tras trekkingowych, warto wspomnieć o m.in.:

• Szlaku Alpejskim,

• The Alta Via 1 (Włochy),

• GR20 (Korsyka),

• Sörmlandsleden (Szwecja),

• Szlaku Inków (Peru),

• Camino de Santiago (Hiszpania),

• Torres del Paine (Chile),

• Everest Base Camp (Nepal),

• Annapurna Trek  (Nepal).

W Polsce popularne piesze szlaki trekkingowe to m.in.:

• Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego – o długości 519 km,

• Szlak Karpacki – 445 km,

• Główny Szlak Sudecki – 440 km,

• Szlak Nadmorski – 377 km,

• Centralny Szlak Pieszy Roztocza – 195 km,

• Szlak Orlich Gniazd – 164 km,

• Szlak Kaszubski 139,5 km,

• Szlak Trzech Pogórzy (Ciężkowickie, Strzyżowskie i Dynowskie) – 120 km,

• Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego – 105 km,

• Szlak Wygasłych Wulkanów – 85 km (Dolny Śląsk).

Trekking tropikalny

Przeprawa w gorących, wilgotnych warunkach przez egzotyczne miejsca i obcowanie z niespotykaną fauną oraz florą to podstawa trekkingu tropikalnego. Często wybieranymi miejscami do tego rodzaju aktywności turystycznej jest: Kilimandżaro, dżungla na wyspie Borneo (Dolina Danum) czy dżungla Chiang Mai (północna Tajlandia).

Trekking pustynny

Dotyczy przemierzania pustynnych terenów np. Pustyni Gobi czy Wadi Rum (Jordania). To bardzo wymagająca forma trekkingu ze względu na wysokie temperatury, dziką przyrodę, rozległą przestrzeń, brak drzew dających schronienie przed mocnym słońcem, osuwający się piasek na wydmach, spory wiatr w porze nocnej czy brak możliwości regularnej kąpieli. Wymaga odpowiedniego przygotowania zarówno sprzętowego, jak i fizycznego.

Trekking lodowcowy

Forma odpowiednia dla osób o dobrej kondycji fizycznej i posiadających umiejętności poruszania się po lodzie, wspinaczki oraz obsługi takiego sprzętu, jak np. czekan, uprząż, raki czy lina asekuracyjna. Organizowane są podstawowe szkolenia, gdy wybierasz się na taki trekking i nie masz elementarnej wiedzy. Jedną z najpopularniejszych destynacji na trekking lodowcowy jest Islandia. Inne miejsca to lodowce: Steindal (Alpy Lyngyńskie), Aletschgletscher (największy lodowiec Alp), Nigardsbreen oraz Jostedalsbreen (oba w Norwegii).

Trekking polarny

Wiąże się z wyprawą po terenach polarnych, czyli np. arktycznej tundrze, przebywaniem w surowych temperaturach, jazdą psimi zaprzęgami oraz podziwianiem np. białych nocy. Zwykle przebiega poza utartymi drogami, może wymagać przejścia odcinków biegnących w lodowatej wodzie oraz wiązać się ze spotkaniami z pingwinami czy niedźwiedziami polarnymi. Trekking polarny to np.: zdobywanie najwyższego szczytu Antarktydy, czyli Mount Vinson (4 892 m n.p.m.) lub Grenlandii – Góra Gunnbjørna (3 694 m n.p.m.).

Trekking na wulkanach

Celem tego rodzaju trekkingu jest eksploracja wulkanów i przypatrywanie się ich aktywności (np. nocne podejście na wulkan Stromboli na Archipelagu Liparyjskim, Morze Tyrreńskie). Wędrówki prowadzone są po powulkanicznych terenach oraz po stokach samych wulkanów.

Trekking rzeczny

Jak sama nazwa wskazuje, głównym miejscem uprawiania tej formy aktywności jest rzeka. Trekking rzeczny może mieć postać np. spływu kajakowego i wymaga przynajmniej podstawowych umiejętności pływackich, aby w razie problemów z pogodą czy przy wywrotce dostać się bezpiecznie na brzeg.

Trekking rowerowy

Wielodniowa wycieczka odbywa się na rowerze trekkingowym o oponach w rozmiarze 28” lub 29”. Ten model jednośladu posiada wytrzymałą konstrukcję, która poradzi sobie w jeździe zarówno na utwardzanych, jak i naturalnych nawierzchniach. Dzięki opcji zamontowania bagażnika rowerowego i sakw rowerowych umożliwia długie wyprawy z uwzględnieniem biwaku.

Dlaczego warto uprawiać trekking?

Do podstawowych zalet trekkingu należy: możliwość zwiedzania ciekawych, często trudnodostępnych miejsc, podziwiania niezapomnianych widoków czy bliskie obcowanie z naturą. Oto kilka innych powodów, dla których warto uprawiać trekking:

• jest dostępny o każdej porze roku, niezależnie od warunków pogodowych;

• jest odpowiedni praktycznie dla każdego – można dopasować długość, rodzaj trasy i jej trudność do indywidualnych możliwości;

• dotlenia organizm;

• poprawia wytrzymałość i wydolność;

• usprawnia pracę serca, układu oddechowego oraz odpornościowego;

• wpływa pozytywnie na samopoczucie i redukuje poziom stresu;

• bliskość natury może działać terapeutycznie;

• daje możliwość odcięcia się od codziennych spraw, zgiełku miasta, życia w pośpiechu;

• pozwala spalić spore ilości kalorii;

• buduje pewność siebie i poprawia samoocenę;

• pozwala sprawdzić się w różnych, nietypowych sytuacjach wymagających szybkich decyzji;

• • w formie klasycznej, czyli górskiej wiąże się z niskimi kosztami;

  • daje możliwość poznawania i obcowania z innymi kulturami.

Trekking górski: jak rozpocząć? Porady i wskazówki

Trekking jest formą aktywności fizycznej praktycznie dla każdego, wystarczy odpowiednio dopasować rodzaj, poziom intensywności i długość trasy do indywidualnych umiejętności oraz doświadczenia. Wyprawę można podzielić na dogodne etapy i pokonywać odcinki według możliwości oraz potrzeb. Jeśli to nasz pierwszy trekking, wybierzmy opcję klasyczną i krótką oraz w miarę prostą trasę na terenie nizinnym lub z mało wymagającymi podejściami.

Aby podczas trekkingu nie zaskoczyły nas warunki pogodowe czy terenowe, niezbędne jest zaopatrzenie się w sprzęt i akcesoria, dopasowane do charakteru wyprawy i jej trudności. Poniższe pozycje potraktuj jako podstawowe elementy wyposażenia na każdą wyprawę:

• buty trekkingowe – z wysoką lub niską cholewką, z miękką lub twardą podeszwą (oznaczenie od A do D wskazuje stopień twardości) – w zależności od ukształtowania i trudności terenu, stopnia zaawansowania i pory roku;

• bielizna termoaktywna – skutecznie odprowadzi wilgoć i utrzyma suchą skórę, pozwalając uniknąć wychłodzenia;

• koszulka termoaktywna – gwarantująca odpowiednią wentylację i swobodę ruchów oraz szybkoschnąca, np. z poliestru z dodatkiem elastanu;

• bluza trekkingowa lub polar z kapturem – może być warstwą wierzchnią lub stanowić dodatkowe wsparcie dla kurtki turystycznej, ma zapewniać swobodę ruchów i komfort termiczny;

• kurtka przeciwdeszczowa /softshell lub hardshell (np. w zimie) z membraną Gore-Tex, która skutecznie chroni przed opadami i wiatrem. Szczegóły znajdziesz w naszych poradnikach: Kurtka przeciwdeszczowa oraz Softshell 

• spodnie trekkingowe z membraną – długie z dodatkowymi zamkami po bokach dla łatwiejszego zakładania lub z odpinaną nogawką (sprawdzą się w zmiennych warunkach pogodowych);

• skarpety trekkingowe z dodatkiem wełny z merynosów;

• stuptuty (ochraniacze materiałowe na buty, kostki i łydki). Przeczytaj artykuł o stuptutach ;

• czapka, komin lub chusta wielofunkcyjna typu buff; 

• plecak trekkingowy z systemem nośnym;

• namiot ; 

• śpiwór ; 

• mata lub karimata; 

• kuchenka turystyczna na kartusz i butla z gazem;

• naczynia turystyczne; 

• krzesiwo lub zapałki; 

• apteczka turystyczna z niezbędnymi lekami, bandażami (po jeden sztuce elastycznej i dzianej o różnych rozmiarach), kompresami gazowymi (różna wielkość), plastrami, środkami na komary, kleszcze i odparzenia, folią NRC (koc ratunkowy), chustą trójkątną, kremem z filtrem UV, chemicznymi ogrzewaczami, nożyczkami lub multitoolem, rękawiczkami jednorazowymi;

• termos; 

• kije trekkingowe – przydadzą się szczególnie, gdy na trasie wstępują spore przewyższenia. O ich doborze przeczytasz w naszym poradniku: Jakie kije trekkingowe wybrać ;

• latarka czołówka; 

• mapa/nawigacja GPS i kompas; 

• powerbank; 

• termos; 

• • prowiant – w zależności od długości wyprawy i dostępności do np. sklepów itp.;

  • okulary przeciwsłoneczne.

Jeśli wybierasz się na trekking klasyczny, listę niezbędnych rzeczy w góry znajdziesz w artykule: Co zabrać w góry?  

Przed wyruszeniem na pierwszą dużą wyprawę trekkingową, warto zapoznać się z najważniejszymi zasadami, które obowiązują na szlakach w rejonie, do którego się wybierasz. Sprawdź, gdzie nie można chodzić i jak poruszać się po wyznaczonym terenie.