Dogtrekking to sport dla Ciebie, jeśli masz psa, z którym często wybierasz się na długie spacery po lesie czy górach, a przy tym masz w sobie żyłkę rywalizacji i dobrą orientację w terenie. Podpowiadamy, na czym polega dogtrekking, jak zacząć go uprawiać i jak przygotować się do startu w pierwszych zawodach.
Czym jest dogtrekking?
Dogtrekking to pewnym uproszczeniu zawody na orientację, w których startują zespoły złożone z psów i ich właścicieli. Czytając dostarczoną przez organizatorów mapę, należy odnaleźć wszystkie punkty kontrolne i w jak najkrótszym czasie dotrzeć na metę. Formuła zawodów może być różna – od takiej bez wyznaczonej trasy, kiedy uczestnik sam musi zdecydować w jakiej kolejności odwiedza punkty kontrolne, po zawody z wyznaczoną od punktu do punktu trasą. Drugi rodzaj zawodów zwykle rozgrywany jest na dystansie 10-20 km, ale są też imprezy podczas których trzeba pokonać nawet ponad 100 km. W naszym kraju organizowany jest cykl imprez Pucharu Polski w Dogtrekkingu na dystansach od 5 do 25 km. Wprawdzie nie ma ograniczeń dotyczących rasy psów, które mogą uczestniczyć w tego rodzaju zawodach, jednak wymagane jest, aby pies ukończył rok, a w przypadku czworonogów w wieku 10 lat i starszych niezbędne są badania lekarskie i brak przeciwskazań do dużego wysiłku. Dodatkowo potrzebujesz mieć książeczkę zdrowia psa i potwierdzenie aktualnego szczepienia przeciw wściekliźnie.
Komendy przydatne w dogtrekkingu
Dla większości z nas sam start w zawodach dogtrekkingowych będzie przygodą i przyjemnością, a to, jak wysoko uda się nam uplasować w klasyfikacji nie ma specjalnego znaczenia. Jednak Ci, którzy sportową rywalizację mają we krwi, z całą pewnością będą się starali „wykręcić” jak najlepszy czas, a do tego konieczna jest ścisła współpraca członków teamu. Chcąc pokonać trasę szybko i bez komplikacji, powinniśmy nauczyć psa kilku potrzebnych w takich okolicznościach komend:
- „prawo”, „lewo” – zapewniają sprawną zmianę kierunku, gdy czasem nagle trzeba skręcić z drogi w las, zawrócić czy ominąć przeszkodę;
- „szybko”, „wolno” – przydają się, gdy potrzebujemy zmienić tempo poruszania się albo dostosować prędkość biegu psa do naszej. Te komendy sprawdzą się też przy pokonywaniu podbiegów i zbiegów, dzięki temu pies pomoże nam wdrapać się na strome zbocze a przy zbieganiu w dół nie pociągnie nas;
- „stop”/”stój” – na trasie pojawi się pewnie masa sytuacji, w których będziemy chcieli, żeby pies się zatrzymał. Sprawne wykonywanie takiego polecenia jest też istotne dla bezpieczeństwa człowieka i psa.
Jaki sprzęt do dogtrekkingu dla człowieka wybrać?
Wyposażenie biegacza na zawody dogtrekkingowe nie różni się praktycznie niczym od tego, które zabralibyście na zwykłe wyjście w góry. Powinieneś mieć ze sobą:
- lekkie buty z dobrym bieżnikiem;
- plecak;
- zapas wody oraz jedzenia;
- kompas i mapa;
- kurtkę przeciwdeszczową.
Buty trekkingowe lub trailowe
W wędrówce z psem po lesie czy górach sprawdzą się każde buty trekkingowe, ale jeśli poruszać się szybko i sprawnie, najlepiej wybrać obuwie trailowe, czyli buty do biegów górskich. Są lekkie, oferują doskonałą amortyzację, mają bieżnik przystosowany do radzenia sobie w różnych terenach, a większość modeli występuje również w wersji z nieprzemakalną membraną, co docenisz jesienią czy zimą lub przy deszczowej pogodzie. Dowiedz się więcej: Buty do biegania w terenie.
Plecak
Do spakowania niezbędnych rzeczy powinien wystarczyć plecak biegowy. Można oczywiście wziąć ze sobą dowolny plecak o małym litrażu, ale konstrukcje przewidziane dla biegaczy są znacznie wygodniejsze, mają masę kieszonek na podręczne drobiazgi z przodu i ważą mniej niż nawet najmniejsze tradycyjne plecaki.
Zapas wody i jedzenie
Niezależnie od pory roku, uprawiając aktywność fizyczną trzeba dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Butelka z izotonikiem albo umieszczony w plecaku bukłak z rurką takim płynem wypełniony to niezbędny element wyposażenia. Warto wybrać napój izotoniczny ponieważ lepiej nawadnia organizm niż zwykła woda – dobrze uzupełnia utracone z potem minerały i elektrolity. Więcej wskazówek znajdziesz w naszym poradniku: Prawidłowe nawodnienie organizmu.
Kompas i zalaminowana mapa
Można oczywiście korzystać z kompasu w zegarku czy telefonie, ale tradycyjny, ręczny kompas z igłą wskazującą północ ma tę niepodważalną przewagę, że nie wyłączy się, jeśli skończy się bateria. Obsługa kompasu w połączeniu z mapą nie jest niczym trudnym, ale przed pierwszym startem w zawodach warto to przećwiczyć lub po prostu przypomnieć sobie podstawy, żeby później, na trasie zawodów, kiedy pojawi się odrobina związanej z rywalizacją adrenaliny, nie tracić czasu. O podstawach korzystania z kompasu, wyznaczaniu azymutu i nie tylko przeczytasz w naszym artykule: Jak czytać kompas?
Kurtka przeciwdeszczowa
Nawet jeśli prognozy sugerują bezchmurne niebo przez cały dzień, wychodząc w góry, trzeba zawsze brać ze sobą kurtkę przeciwdeszczową, która ochroni Cię przed nagłym załamaniem pogody. O tym, na co zwrócić uwagę, przy jej wyborze przeczytasz w naszym poradniku: Jaką kurtkę przeciwdeszczową kupić?
Co jest potrzebne do dogtrekkingu? Akcesoria dla psa
Aby uprawianie dogtrekkingu było komfortowe dla Twojego czworonożnego przyjaciela, niezbędne jest zadbanie o odpowiednie wyposażenie również dla niego. Przyda się:
- obroża lub szelki;
- smycz;
- pas do dogtrekkingu;
- składana miska lub inne naczynie dla psa;
- przekąski/jedzenie.
Obroża i smycz
Na początku, kiedy nie przemierzacie jeszcze razem dużych odległości, wystarczy zwykła obroża i smycz. Jednak gdy dogtrekking Wam się spodoba, to warto zaopatrzyć się w szelki, które będą wygodniejsze i bezpieczniejsze dla psa. Dzięki nim jest mniej narażony na kontuzje czy ból wywoływany gwałtownymi szarpnięciami. Rodzaj szelek zależy m.in.: od rasy psa czy jego charakteru (czy bardzo mocno ciągnie, czy nie). Rozbudowane modele mogą być wyposażone w kieszonki lub inne przydatne akcesoria. Do dogtrekkingu polecane są np.: szelki typu guard czy sled.
Smycz do dogtrekkingu nie powinna być za długa – wystarczy 1-1,5m. W wypadku dużych psów warto sięgnąć po nieco dłuższy model, żeby pies nie biegł zbyt blisko przed nami. Przy wyborze smyczy, warto zwrócić uwagę na obecność amortyzatora, który zniweluje szarpnięcia i pozwoli trzymać smycz odpowiednio napiętą. To zwiększy komfort i bezpieczeństwo zarówno biegacza, jak i psa. Trzeba również upewnić się, że zapięcie smyczy – głównie mocowane do szelek czy obroży, samoczynnie nie odpina się zbyt łatwo. Biegając po lesie trudno uniknąć zaplątania się np. o gałąź, a wówczas karabińczyki czy zapięcia, które zdają egzamin w mieście, w trudniejszych warunkach mogą się łatwo wypiąć.
Pas biegowy do dogtrekkingu
Pozwala rozłożyć całą siłę, z jaką ciągnie pies na większą powierzchnię i łagodzi skutki szarpnięć. Najczęściej smycz jest mocowana na poruszającej się od lewej do prawej strony taśmie co zwiększa swobodę poruszania się. Pas ma również tę zaletę, że uwalnia ręce, a bez tego nawigacja w nieznanym terenie za pomocą mapy i kompasu byłaby mocno utrudniona albo nawet niemożliwa. Niektóre pasy są wyposażone w kieszenie lub w miejsca umożliwiające zamocowanie dodatkowych akcesoriów, np.: butelki z wodą czy woreczka z przysmakami.
Miska, buty dla psa i inne akcesoria
W niektórych zawodach, podobnie jak na ultra maratonach czy biegach górskich, organizatorzy mogą wymagać dodatkowego wyposażenia typu: buty dla psa (chronią łapy przed zranieniami w trudnym terenie), miska czy apteczka z konkretną zawartością. Jeśli planujecie start w zorganizowanej imprezie, koniecznie zapoznajcie się z wszystkimi dotyczącymi jej informacjami, żeby uniknąć sytuacji, kiedy tuż przed zawodami okazuje się, że czegoś Wam brakuje. Jeszcze jednym koniecznym na starcie elementem wyposażenia jest zaświadczenie o aktualnym szczepieniu psa przeciw wściekliźnie, które jest zawsze sprawdzane podczas rejestracji.
Jak zaplanować pierwszy start?
Co prawda najkrótszy, 5-kilometrowy, dystans nie powinien stanowić szczególnego wyzwania dla osoby średnio aktywnej fizycznie, ale dla psa może to być znaczny wysiłek. To o bezpieczeństwo i komfort swojego partnera musicie szczególnie zadbać, dlatego zanim pies pokona z Wami kilkunasto- bądź kilkudziesięciokilometrową trasę, powinien zostać odpowiednio do tego przygotowany. Dotyczy to wszystkich ras psów. Nawet jeśli masz psa rasy kojarzonej z tego rodzaju aktywnościami, jak choćby siberian husky, to mimo wszystko należy stopniowo wydłużać spacery, aby pies mógł dojść do odpowiedniej kondycji. Dłuższe wyjście do lasu, choćby raz w tygodniu na 3-4 godziny, podczas których będziecie ciągle maszerować to świetny element przygotowania się do zawodów dogtrekkingowych. Pies nie zawsze wyraźnie da znać, że jest zmęczony czy obolały i nie ma ochoty na pokonanie zaplanowanej przez Ciebie trasy. Musisz nauczyć się odczytywać jego sygnały i traktować go jako równoprawnego członka teamu. Jeśli wprowadzisz go w świat długich górskich wędrówek stopniowo, szanse na to, że polubi takie eskapady są niemal pewne. Skok na głęboką wodę i start w zawodach bez przygotowania na długim dystansie może spowodować reakcję odwrotną od zamierzonej. Pies po pierwszym nieprzyjemnym doświadczeniu może zniechęcić się do tego typu aktywności fizycznej.
Trzeba też pamiętać, że zawody w dogtrekkingu najczęściej rozgrywane są w górach i na wymagających trasach. Kilkudziesięciometrowe, strome podejście albo ostre zejście zabłoconym szlakiem nie jest czymś, co spotykacie na codziennych spacerach, dlatego to kolejny element, który trzeba przetestować przed startem. Jeśli potraktujesz start w pierwszych poważnych zawodach dogtrekkingowych jak udział w półmaratonie czy maratonie, to zwiększysz gwarancję powodzenia, a radość i satysfakcja ze wspólnie spędzonego aktywnie dnia będzie nagrodą za trud przygotowań zarówno da Ciebie, jak i czworonoga.
Jak przygotować się do zawodów dogtrekkingowych?
Przygotowując się do zawodów dogtrekkingowych powinniśmy stosować te same zasady, co podczas okresu przygotowawczego do każdego biegu:
- Daj sobie czas na trening.
- Nie startuj w nowych butach, z nową smyczą czy pasem. Wypróbuj wszystko wcześniej.
- Stawiaj sobie realne cele. Najpierw ukończ zawody, potem myśl o zajęciu jakiegoś miejsca czy uzyskaniu konkretnego czasu.
- Pamiętaj, że nie startujesz sam. Twój pies może inaczej niż Ty znosić trudy treningu. Musisz cały plan dostosować do jego potrzeb.
Zawody dogtrekkingowe – gdzie wystartować?
Dogtrekking zdobywa coraz większą popularność i co roku pojawiają się nowe imprezy przeznaczone do amatorów aktywności uprawianej ze swoimi czworonogami. Podobnie jak w przypadku imprez biegowych – więcej takich zawodów odbywa się w okolicach dużych miast, albo – jak w przypadku cyklu Pucharu Polski w Dogtrekkingu – w popularnych, turystycznych miejscowościach położonych w górach – od Karkonoszy, poprzez Beskid Żywiecki, po Bieszczady. Organizatorzy rajdów na orientację również dostrzegają rosnące zainteresowanie dogtrekkingiem i coraz chętniej albo dopuszczają – w osobnej klasyfikacji – start zawodników z psami, albo przygotowują dla nich specjalną, osobną trasę.
Podczas zawodów znajdziecie się w miejscu, gdzie będzie sporo ludzi – a co ważniejsze, mnóstwo psów. Nie wszystkie muszą przypaść sobie do gustu. Nawet jeśli Twój pies jest otwarty i przyjazny, jest całkiem możliwe, że inny czworonóg będzie widział w nim zagrożenie albo się go bał. Psy przed startem – zwłaszcza te mające już na swoim koncie udział w kilku czy kilkunastu tego typu imprezach sportowych, będą pobudzone. Ważne, żeby wcześniej swojego pupila oswoić z podobną sytuacją. Możesz pójść na wybieg, na którym jest wiele psów, na spacer na popularną trasę w parku czy choćby odwiedzić dogtrekkingowe zawody bez zamiaru startowania w nich.
Początkowo dogtrekking może wydawać się stosunkowo trudną dyscypliną sportową, wymagającą specjalistycznego sprzętu i miesięcy przygotowań. W rzeczywistości każdy długi spacer z psem po lesie czy górach może być dogtrekkingową wycieczką.