Spis treści:
Nosal, Rusinowa Polana czy Wielki Kopieniec to tylko niektóre z atrakcyjnych miejsc Tatrzańskiego Parku Narodowego będące w zasięgu dzieci, seniorów czy początkujących piechurów. Z nami dowiesz się, które łatwe szlaki w Tatrach wybrać, gdy nie ma się doświadczenia w chodzeniu po górach lub z uwagi na wiek, aby nie przesadzić i bezpiecznie wędrować malowniczymi ścieżkami.
Tatry to najwyższe, a zarazem najbardziej wymagające góry w Polsce (mają charakter alpejski), jednak nie brakuje w nich szlaków bez utrudnień technicznych i sztucznych ubezpieczeń (np. łańcuchy na Orlą Perć – najtrudniejszy tatrzański szlak). Bez problemu znajdziesz tu proste i krótkie trasy, z którymi poradzi sobie zarówno kilkulatek, jak i senior czy osoba, która dopiero poznaje uroki górskich wędrówek.
Łatwe szlaki turystyczne z zimowej stolicy Polski wiodą m.in.: na Nosal, do Doliny Kościeliska, Doliny Olczyska-Kopieniec czy na Halę Gąsienicową i Halę Kondratową. Oto nasze propozycje prostych i krótkich tras z Zakopanego, które pozwolą poznać urokliwe miejsca w Tatrach.
Nosal (1206 m n.p.m.)
Popularny szczyt oferuje rozległą panoramę na m. in.: Kasprowy Wierch, Giewont, Żółtą Turnię, Kozi Wierch, Świnicę oraz Zakopane. Nosal swoją nazwę zawdzięcza północno-zachodniemu stokowi, który kształtem przypomina nos. Znajduje się tam również zamknięta dla turystów jaskinia „Dziura pod Nosalem”. Wycieczkę zaczynamy dotarciem do przystanku Murowanica (można tu dojść pieszo np. od Ronda Jana Pawła II, ok. 20 minut spod Wielkiej Krokwi lub dojechać komunikacją miejską) i pod Tamę Pod Nosalem na potoku Bystra. Po zakupie biletu w budce TPN skręcamy w lewo na zielony szlak. Początek jest najtrudniejszym odcinkiem szlaku ze względu na wyślizgane kamienie. Kilka minut zajmie dojście do rozdroża, gdzie idziemy prosto, a następnie skręcamy w lewo, aby płaską ścieżką dojść na Nosalową Przełęcz, skąd od szczytu dzieli nas ok. 10 minut i krótka wspinaczka. Z uwagi na strome urwiska oraz śliskie kamienie należy zachować ostrożność zwłaszcza po deszczu. Na przejście trasy należy poświęcić ok. 1,5-2h.
Rusinowa Polana i Gęsia Szyja
Tutaj mamy dwa warianty dojścia – z Wierchu Poroniec (ok. 1,5 h) lub z Zazadniej (ok. 1h 10 min). Wybieramy łatwiejszą opcję na spacer, czyli pierwszą. Zaczynamy wejściem na zielony szlak w pobliżu skrzyżowania dróg prowadzących na Łysą Polanę z Zakopanego i Bukowiny Tatrzańskiej. Początkowo idziemy odkrytym terenem, który pozwala podziwiać m.in.: Tatry Wysokie oraz słowackie Tatry Bielskie z najwyższym szczytem Hawraniem. Delikatnym wzniesieniem idziemy krótkim odcinkiem leśnym, aby po kilku minutach zobaczyć m.in.: masyw Wołoszyna i okolice Morskiego Oka z Rysami. Dochodzimy do bacówki skąd po prawej stronie rozpoczyna się szlak na Gęsią Szyję. Możemy też w kilka minut dojść do drewnianego Sanktuarium Maryjnego na Wiktorówkach. Wejście na Gęsią Szyję zaczyna się schodami z drewnianych pali, aby następnie wieść reglowym lasem i łagodnym podejściem wspiąć się na szczyt. Powrotna droga może prowadzić na Rusinową Polanę lub można stąd wybrać się na Rówień Waksmundzką, skąd prowadzi droga m.in. do Wodogrzmotów Mickiewicza czy Halę Gąsienicową. Ten ostatni wariant pozwala łatwą ścieżką wydłużyć wycieczkę (ok. 3 h 15 min) i zobaczyć m.in. Betlejemkę (Centralny Ośrodek Szkolenia PZA), szałasy pasterskie czy popularne Schronisko Murowaniec.
Polana Skupniowa i Kopieniec
Polana Skupniowa pod Kopieńcem wyróżnia się kwitnącymi krokusami w okresie wiosennym i wypasem owiec oraz pasterskimi szałasami. Z kolei ze szczytu Kopieńca można podziwiać rozległą panoramę Tatr. Po zejściu z Kopieńca warto skierować się do Toporowej Cyrhli (najwyżej położonej dzielnicy Zakopanego) ze słynną restauracją „7 kotów”. Przejście trasy z Jaszczurówki zajmie ok. 2,5 h.
Dolina Małej Łąki
Jesienią i wiosną warto zajrzeć do Doliny Małej Łąki z imponującą panoramą na Giewont, Przełęcz pod Kopą Kondracką i Wielką Małołącką Turnię. Wejście do doliny mieści się niedaleko ulicy Krzeptówki (prowadzi z Zakopanego w kierunku Kir). Stąd można przejść na Wielką Polanę Małołącką, wspiąć się na Świstówkę czy skierować się na Przełęcz w Grzybowcu, skąd dostaniemy się do Doliny Strążyskiej i Wodospadu Siklawica.
Zapoznanie się z urokami tatrzańskich szlaków można zacząć od wycieczki do drugiej pod względem wielkości doliny w Tatrach, czyli Doliny Kościeliska (długość 9 km) i Stawu Smreczyńskiego. Dolina Kościeliska to urokliwe miejsce o urozmaiconym krajobrazie oferujące takie atrakcje, jak: Kapliczka Zbójnicka, Wąwóz Kraków, Potok Kościeliski, Skałę Pisaną (pokryta jest autografami turystów) i Jaskinię Pisaną, Kapliczkę Zbójnicką oraz wywierzysko „Lodowe Źródło”. Z Doliny Kościeliska wyruszamy w stronę Hali Ornak. Trasa ma 6 km długości (ok. 1,5 h). Na Halę Pisaną docieramy stosunkowo łagodnym szlakiem, aby następnie przyjdzie nam wspiąć się na niewielką górkę, na której znajdziemy schronisko, gdzie możemy zjeść pyszną szarlotką i cieszyć oko widokiem na Bystrą (najwyższy szczyt Tatr Zachodnich 2248 m n.p.m.). Stąd od Stawu Smreczyńskiego dzieli nas ok pół godziny kamienistej drogi. Na miejscu czeka na nas przepiękne jeziorko oraz malownicze widoki, a także opowieść o bacy, który według legendy miał w czasie kopania rowu odwaniającego usłyszeć głosy z otchłani mówiące o tym, że jeśli nie przestanie, to zaleje całą Polskę.
Do najpiękniejszych szlaków w Tatrach dla początkujących należy zaliczyć też Ścieżkę nad Reglami prowadzącą na Sarnią Skałę (1377 m n.p.m.), która zaczyna się w Kuźnicach, a jej przejście zajmie ok. 3 h. Na trasie wiodącej m.in.: przez Przełęcz Białego i Czerwoną Przełęcz, znajdziemy turniczki pozwalające cieszyć oko panoramą Kasprowego Wierchu, a ze szczytu zobaczymy północną ścianę Giewontu i krzyż oraz np. kruka czy orła. W drodze powrotnej w Dolinie Strążyskiej można odwiedzić dwuczęściowy Wodospad Siklawica o wysokości 23 m. Będąc już w tych okolicach warto zajrzeć do Doliny ku Dziurze z tajemniczą jaskinią Dziura, która mieści się na końcu szlaku i jest jedną z sześciu tatrzańskich jaskiń udostępnionych do zwiedzania. Zabierzcie ze sobą latarki. Miejscowi nazywają jaskinię Zbójnicką Jamą, bo według legendy Wojciech Mateja, ostatni zbój z Tatr, miał tu ukrywać złoto.
Do malowniczych miejsc na mapie Tatr dla początkujących warto dodać Dolinę Białego, uważaną za najpiękniejszą dolinę w tym rejonie. Wędrówkę na ok. 2,5-kilometrowej trasie zaczynamy przy Drodze pod Reglami (czarny szlak). Przejście zajmuje ok. 1 h 10 min. Idąc wzdłuż Białego Potoku możemy podziwiać wiele interesujących formacji skalnych, wodospady. Będziemy też mijać wejście do sztolni (poszukiwano tutaj uranu). Na trasie znajduje się wiele ławeczek, które zachęcają do odpoczynku i podziwiania otoczenia oraz ścieżka przyrodnicza im. rof. Stanisława Sokołowskiego. Dolina Białego może być też początkiem wycieczki na Sarnią Skałę i Kalatówki.
Układając plan wyjścia na tatrzańskie szlaki należy wziąć pod uwagę wiekiem, doświadczenie górskie oraz możliwości kondycyjne uczestników wyprawy. Dzięki temu zdołasz dopasować trasę tak, aby zdążyć zejść ze szlaku przed zapadnięciem zmroku czy ewentualnym załamaniem pogody, które zwykle ma miejsce po południu. W przypadku korzystania z wózka dziecięcego lub inwalidzkiego istotnym aspektem doboru szlaku będzie stan nawierzchni. Zabierając dzieci w Tatry warto uwzględnić dodatkowe atrakcje (np. jaskinie, wodospady, wypas owiec itp.), które zaciekawią pociechę i będą dla niej motywacją do pokonania kolejnych odcinków szlaku. Dla seniorów ważnym aspektem może okazać się odległość najbliższego schroniska i możliwość zjedzenia ciepłego posiłku czy wypicia dobrej kawy/herbaty, rodzaj nawierzchni (szutrowa droga czy asfalt) lub możliwość zorganizowania postoju (np. na ławach) i napawania się niezapomnianymi widokami.
Warto zacząć od niewyczerpujących przejść krótkimi ścieżkami, które pozwolą stopniowo aklimatyzować się w Tatrach. Postaw na drogi o łagodnych podejściach, trasy prowadzące wzdłuż rzek, szlaki do schronisk PTTK, ścieżki prowadzące dolinami lub wiodące do jaskiń czy punktów widokowych.
Wraz ze wzrostem doświadczenia, wytrzymałości i przystosowaniem się organizmu do specyfiki chodzenia po górach można wydłużać czas oraz zwiększać trudność wycieczek, decydując się na wyjście w coraz wyższe partie Tatr.
Wbrew pozorom nawet prosty tatrzański szlak, którego przejście zajmie nie więcej niż kilka godzin, wymaga odpowiedniego przygotowania chociażby z uwagi na dynamiczne zmiany pogody. Przede wszystkim, podstawowy ekwipunek na łatwe trasy w Tatrach należy dopasować do pory roku. Najlepiej ubierać się na tzw. cebulkę, czyli zakładać 3 cieńsze warstwy, które pozwolą swobodnie dopasowywać zakres ubioru do warunków otoczenia czy stopnia intensywności wyprawy.
Na chłodniejsze miesiące warto mieć na sobie bieliznę termoaktywną jako podstawową warstwę. Przyda się też koszulka outdoorowa /bluza/polar (w zależności o temperatury) oraz kurtka softshell/przeciwwiatrowa/puchowa (w zależności od pory roku). Jeśli chodzi o dół stroju w Tatry – odpowiednie będą spodnie trekkingowe (długie lub ¾), a w przypadku kobiet – legginsy, spodnie lub getry termoaktywne w połączeniu ze spódnicą trekkingową. Dodatkową ochronę zapewnią: nakrycie głowy (czapka, chusta wielofunkcyjna/opaska), rękawiczki oraz skarpety trekkingowe (najlepiej z dodatkiem wełny merino).
Latem postaw na koszulkę termoaktywną i krótkie spodenki/spódnica trekkingowa/spodnie trekkingowe z odpinanymi nogawkami (pozwolą dopasować długość nogawek do pogody). Niezbędne jest nakrycie głowy chroniące przed nadmierną ekspozycją na słońce (czapka z daszkiem, Buff, kapelusz) oraz okulary przeciwsłoneczne. Pamiętaj, aby zawsze mieć w plecaku
kurtkę przeciwdeszczową .Jeśli chodzi o obuwie, postaw na buty trekkingowe z niską cholewką wyposażone w solidną, dobrze trzymającą się różnej nawierzchni podeszwę (np. Vibram®). Początkujący tatromaniacy mogą też zdecydować się na wysokie buty trekkingowe, które będą lepiej trzymać kostkę, chroniąc ją przed urazami.
Więcej o tym, co przyda się na tatrzańskich szlakach przeczytasz w naszych poradnikach:
Co zabrać w góry , Strój w góry oraz Jedzenie w górach .Aby przebywanie w górach wiązało się z przyjemnością, korzyściami płynącymi z aktywności na świeżym powietrzu i było bezpieczne, należy zadbać o kilka najważniejszych kwestii:
opracowanie planu – zacznij od researchu na temat wybranych gór, poszukaj informacji o trudności tras i czasie ich przejścia, alternatywnych drogach (na wypadek sytuacji awaryjnych typu załamanie pogody itp.), schroniskach itp.
dopasowanie trudności trasy do możliwości swoich i innych piechurów – należy wziąć pod uwagę, kto będzie uczestniczył w wędrówce, jaką ma kondycję, czy regularnie chodzi po górach, czy to są raczej rekreacyjne wyjścia na niewielkie wzniesienia. Wybierz taką trasę, aby była odpowiednia dla najsłabszego uczestnika. Uwzględnij porę roku oraz warunki na szlaku.
zaopatrzenie się w urządzenia ułatwiające orientację w terenie – oprócz nawigacji GPS czy Google Maps w telefonie, miej po ręką zalaminowaną mapę (nie zniszczy się pod wpływem deszczu czy wilgoci) oraz kompas. O tym, jak się nim posługiwać przeczytasz w artykule:
Jak czytać kompas ;zapisanie w telefonie numerów alarmowych oraz numerów ICE – najważniejsze numery alarmowe: 112 (ogólny), 985 lub 601 100 300 (TOPR/GOPR w Polsce), + 420 1210 (Czechy), 18 300 (Słowacja). Numery ICE (In Case of Emergency) to kontakty do bliskich ci osób, które mają być powiadomione przez służby ratownicze o np. wypadku;
zainstalowanie w telefonie bezpłatnej aplikacji Ratunek – pozwala wezwać pomoc i od razu namierzyć służbom ratowniczym Twoją lokalizację;
wykupienie ubezpieczenia – gdy planujesz przejście np. w Tatry Słowackie;
spakowanie niezbędnego ekwipunku;
zabranie apteczki dopasowanej do skali wyprawy – na krótkie, rekreacyjne wyjścia wystarczą podstawowa wersja zawierająca m.in.: plastry, wodę utlenioną, środki na komary i kleszcze, przyjmowane na stałe leki i rękawiczki ochronne. W przypadku dłuższych wędrówek oprócz podstawowych środków opatrunkowych (bandaży, gazy, plastrów) przyda się: chusta trójkątna, folia termiczna NRC, nożyczki, środki przeciwbólowe itd.
sprawdzenie prognozy pogody i komunikatów m.in. TOPR-u;
poinformowanie bliskich osób o planach górskiej wycieczki oraz zakładanych godzinach wyjścia i powrotu;
wyjście na szlak z samego rana – dzięki czemu będziesz mieć odpowiednio dużo czasu na powrót lub w przypadku np. burz, które w Tatrach występują bardzo często zwłaszcza w okresie letnim będziesz już w niższych partiach gór;
pilnowanie wszystkich członków wycieczki;
trzymanie się szlaku – zbaczając ze szlaku można spotkać się w oko w oko z dzikimi zwierzętami, w tym z niedźwiedziem.
Przeczytaj również nasz poradnik:
Burza w górach , aby być przygotowanym na ewentualne wyładowania atmosferyczne podczas wędrówki tatrzańskimi szlakami.